Οι διπλωματικές ισορροπίες και ο κινέζικος παράγοντας
Κορυφώνονται οι διεργασίες γύρω από την υπόθεση της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κρήτης με την Αττική και του ευρύτερου έργου της διασύνδεσης Ισραήλ – Κύπρος – Ελλάδα, ενώ πληθαίνουν τα ερωτηματικά για τις προθέσεις των εμπλεκομένων μερών και τους λόγους που έχουν οδηγήσει στη σημερινή αδιέξοδη κατάσταση.
Χθες (31/10)η εκπρόσωπος τύπου της ΝΔ Μαρία Σπυράκη με την ιδιότητα της Ευρωβουλευτού υπέβαλε ερώτηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το θέμα.
Η κ. Σπυράκη επιρρίπτει ευθύνες στην ελληνική πλευρά για καθυστερήσεις στην σύσταση της τεχνικής επιτροπής που θα ορίσει τις προδιαγραφές για την εξασφάλιση της διαλειτουργικότητας και της σκοπιμότητας του έργου «Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ» από πλευράς κόστους.
Η κ. Σπυράκη σημειώνει τον αποφασιστικό ρόλο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων της Τεχνικής Επιτροπής θα έχει ο Πρόεδρός της, ο οποίος, σύμφωνα με πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης, θα προταθεί από τον ENTSO-E και ερωτά με ποια κριτήρια διασφαλίζεται η ανεξαρτησία και η ουδετερότητα του προταθέντος από τον ENTSO-E Προέδρου της Τεχνικής Επιτροπής και πόσο δεσμευτική είναι αυτή η πρόταση για τον τελικό διορισμό του.
Η ελληνική κυβέρνηση επί του παρόντος δείχνει αποφασισμένη να συνεχίσει στο δρόμο που έχει χαράξει, θεωρώντας ότι το έργο Κρήτη - Αττική μπορεί να γίνει ανεξαρτήτως του εάν θα ενταχθεί στα PCI (Έργα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος).
Μάλιστα πληροφορίες αναφέρουν ότι εάν το αδιέξοδο συνεχιστεί, ο κ. Σταθάκης προτίθεται να μεταβεί στις Βρυξέλλες για να συναντήσει τον Επίτροπο Κανιέτε ώστε να επιλυθεί σε ανώτερο επίπεδο το ζήτημα, ενώ φαίνεται ότι το ΥΠΕΝ έχει την πλήρη υποστήριξη του Μεγάρου Μαξίμου στους χειρισμούς της υπόθεσης.
Παρά ταύτα οι πληροφορίες αναφέρουν ότι τον τελευταίο λόγο θα έχει ο ίδιος ο πρωθυπουργός, αφού σταθμίσει τα συν και τα πλην.
Το επίμαχα σημεία έχουν να κάνουν με τις τεχνικές προδιαγραφές για τις οποίες οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι Κινέζοι ως μέτοχοι του ΑΔΜΗΕ θέλουν να έχουν λόγο.
Παράλληλα η ελληνική κυβέρνηση με δεδομένο ότι ο ΑΔΜΗΕ έχει ήδη εξασφαλίσει τραπεζική χρηματοδότηση και διαθέτει την πλήρη υποστήριξη της κινεζικής State Grid, φαίνεται να μην αξιολογεί το συγκεκριμένο κίνδυνο, καθόσον η χρηματοδότηση των έργων PCI είναι μάλλον περιορισμένη. Προφανώς και υπάρχει σχέδιο εναλλακτικό στην ελληνική πλευρά σε περίπτωση που χαθούν τα κοινοτικά κονδύλια, όμως τότε θα ζητηθούν ευθύνες για τον τρόπο χρηματοδότησης και θα πρέπει να δοθούν πειστικές απαντήσεις.
Επίσης η σύνδεση με Κύπρο και Ισραήλ είναι μείζονος διπλωματικής σημασίας και το ζήτημα έχει συζητηθεί μεταξύ Τσίπρα και Αναστασιάδη, των οποίων οι σχέσεις είναι πολύ καλές. Δεν είναι εύκολο να σπάσει ένα έργο με τρία σκέλη, από τα οποία το τρίτο μέρος καταλήγει στο Ισραήλ, καθώς ευνοείται και ιδαίτερα από τον αμερικανικό παράγοντα. Μια κατάσταση που είναι βέβαιο ότι θα απαιτήσει μείζονα πολιτική παρέμβαση για να απεμπλακεί, αφού οι διαστάσεις του θέματος δεν είναι μόνο οικονομικές, αλλά αφορούν μια σειρά από άλλα σημαντικά ζητήματα.
Τέσσερα επίμαχα σημεία
Πρώτον, σε πρακτικό επίπεδο η υπόθεση σχετίζεται άμεσα με την ενεργειακή επάρκεια της Κρήτης μετά το 2020, οπότε και θα πρέπει να «σβήσουν» οι πετρελαϊκές μονάδες της ΔΕΗ.
Πρόκειται για πρόβλημα που καθίσταται ακόμη μεγαλύτερο μετά την πρόσφατη άρνηση του Επιτρόπου Ενέργειας Αρίας Κανιέτε να δώσει παράταση στο χρόνο ζωής των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής του νησιού.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η συγκεκριμένη θέση του Επιτρόπου ερμηνεύεται από την ελληνική κυβέρνηση ως άμεσο μέτρο πίεσης για να γίνει αποδεκτός ο κυρίαρχος ρόλος της κυπριακής εταιρίας Eurasia Interconnector στη διασύνδεση Κρήτη – Αττική.
Ρόλο που η ελληνική πλευρά (κυβέρνηση και ΑΔΜΗΕ) δεν αποδέχεται επικαλούμενη την οικονομική αδυναμία μιας εταιρίας με μετοχικό κεφάλαιο μόλις 24.000 ευρώ, τη στιγμή που ο ΑΔΜΗΕ έχει ήδη διαθέσει 200 εκατ. ευρώ ως μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας ειδικού σκοπού Αριάδνη Interconnection που με απόφαση της ΡΑΕ έχει αναλάβει το τμήμα Κρήτη - Αττική.
Δεύτερο πρακτικό ζήτημα της υπόθεσης είναι η χρηματοδότηση του έργου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά και η κυπριακή κυβέρνηση δια του υπουργού Ενέργειας Γιώργου Λακκοτρύπη, υποδεικνύουν στην ελληνική κυβέρνηση τον κίνδυνο το τμήμα Κρήτη - Αττική να μην ενταχθεί στα PCI (Έργα Κοινού Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος), έναν κίνδυνο που επικαλείται και ο πρώην υπουργός Ενέργειας και βουλευτής του ΚΙΝΑΛ Γιάννης Μανιάτης, έχοντας μάλιστα καταθέσει σχετική επίκαιρη ερώτηση προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη.
Ωστόσο η ελληνική κυβέρνηση με δεδομένο ότι ο ΑΔΜΗΕ έχει ήδη εξασφαλίσει τραπεζική χρηματοδότηση και διαθέτει την πλήρη υποστήριξη της κινεζικής State Grid, φαίνεται να μην αξιολογεί το συγκεκριμένο κίνδυνο, πολύ περισσότερο που η χρηματοδότηση των έργων PCI είναι μάλλον περιορισμένη.
Τρίτο σημαντικό ζήτημα που εγείρεται με τη συγκεκριμένη υπόθεση είναι οι δυνατότητες συνεργασίας σε κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ της Ελλάδας, της Κύπρου, του Ισραήλ και βεβαίως της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ένα μείζονος γεωπολιτικής σημασίας έργο. Πρέπει να σημειωθεί ότι μέχρι στιγμής η ισραηλινή πλευρά δεν έχει τοποθετηθεί δημόσια στην αντιπαράθεση του τελευταίου διαστήματος αν και θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ο βασικός επισπεύδον του έργου.
Και τούτο διότι στόχος της ηλεκτρικής διασύνδεσης είναι η μεταφορά στην Ευρώπη του ηλεκτρισμού που θα παράγεται από το φυσικό αέριο που έχει εντοπιστεί στα ισραηλινά κοιτάσματα.
Όσο δε για την Κύπρο, δια του υπουργού Λακκοτρύπη έθεσε ζήτημα ενεργειακής απομόνωσης του νησιού, υπενθυμίζοντας μάλιστα την σχεδιαζόμενη από την Τουρκία ηλεκτρική διασύνδεση με τα κατεχόμενα. Σε όλα αυτά ο κ. Σταθάκης έχει απαντήσει διαβεβαιώνοντας τον ομόλογό του ότι η αποτροπή της ενεργειακής απομόνωσης του νησιού είναι κύριο μέλημα της Ελλάδας και καλώντας εμμέσως πλην σαφώς την κυπριακή κυβέρνηση σε συνεργασία για να δημιουργηθεί μια δεύτερη «Αριάδνη» που θα αναλάβει να κατασκευάσει το τμήμα του έργου Κρήτη - Κύπρος.
Τέταρτο θέμα είναι ο ρόλος της κινεζικής State Grid ως στρατηγικού επενδυτή στο ελληνικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και ως επενδυτή στην ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση αφού δραστηριοποιείται ενεργά σε μια χώρα μέλος της.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν κρύβει τη γενική πρόθεσή της να ανακόψει την «κινεζική επέλαση» στην Ευρώπη, όμως στην προκειμένη περίπτωση έχει εγκρίνει τη συμμετοχή της State Grid στο μετοχικό κεφάλαιο του ΑΔΜΗΕ και - όπως αναφέρουν κύκλοι της ελληνικής πλευράς - η μερική ιδιωτικοποίηση του Διαχειριστή που επεβλήθη από την ΕΕ έγινε ακριβώς για να έχει ο ΑΔΜΗΕ την οικονομική ευρωστία να πραγματοποιεί μεγάλες επενδύσεις στο δίκτυο.
Στην όλη υπόθεση έχει πάρει θέση και η ΝΔ με δηλώσεις του ίδιου του κ. Μητσοτάκη, ο οποίος υπογράμμισε την ανάγκη να γίνει το έργο Κρήτη - Αττική και σημείωσε ότι θα είναι απόλυτη προτεραιότητα της κυβέρνησής του.
Επίσης τους Κινέζους φαίνεται ότι δεν τους θέλουν ούτε οι Αμερικανοί που σύμφωνα με πληροφορίες αναστάτωσαν τον κόσμο για θέμα επενδύσεων που εξέτασε πρόσφατα κινέζικη αντιπροσωπέια σε μαρίνες.
www.worldenergynews.gr
