Η ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από την πολεμική σύγκρουση στην Ουκρανία έχει διαμορφώσει ένα νέο ενεργειακό τοπίο για την Ευρώπη, επαναφέροντας στο επίκεντρο κρίσιμες έννοιες όπως η ενεργειακή ασφάλεια και η διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού. Βραχυπρόθεσμα, η σύγκρουση έθεσε πολλές προκλήσεις και για την ενεργειακή μετάβαση, με την Ευρώπη ωστόσο να λαμβάνει κρίσιμες αποφάσεις για την επιτάχυνση της απανθρακοποίησης, ως μέσο και για τη μείωση της εξάρτησης από έναν κυρίαρχο προμηθευτή φυσικού αερίου, ενώ ανέδειξε τις υποδομές εισαγωγής και τις αποθήκες φυσικού αερίου ως ζωτικής σημασίας πυλώνες για τη διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας, καθώς και τα ανανεώσιμα αέρια, όπως το βιομεθάνιο και το υδρογόνο, ως στρατηγικό στοιχείο της μακροπρόθεσμης ευρωπαϊκής ενεργειακής στρατηγικής.

Συνολικά, οι εξελίξεις υπογράμμισαν περαιτέρω τη σημασία της επίτευξης ισορροπίας μεταξύ της περιβαλλοντικής και οικονομικής βιωσιμότητας, καθώς και της ενεργειακής ασφάλειας, αναδεικνύοντας την αναγκαιότητα αυξημένης συνεργασίας για την ενίσχυση της ενεργειακής διασύνδεσης, της ευελιξίας και της συνολικής ανθεκτικότητας των ενεργειακών μας συστημάτων.

Η συμβολή του ΔΕΣΦΑ στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας

Την περίοδο αυτή, ο ΔΕΣΦΑ και οι υποδομές αερίου της χώρας, διαδραμάτισαν κομβικό ρόλο για την ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, αναβαθμίζοντας συνολικά τη στρατηγική σημασία της χώρας. Παράλληλα, ωστόσο, επιταχύναμε τις προσπάθειες μας για την απανθρακοποίηση και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του εθνικού ενεργειακού συστήματος, σχεδιάζοντας και αναπτύσσοντας μια σειρά υποδομών, έτοιμων για τις ανάγκες του μέλλοντος, εργαζόμενοι εντατικά για την ταχύτερη ενσωμάτωση των ανανεώσιμων αερίων, όπως το υδρογόνο και το βιομεθάνιο, στο ενεργειακό μείγμα, καθώς και προωθώντας καινοτόμες ενεργειακές λύσεις, όπως η δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα.

Μέσω του Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης 2023-2032, επενδύουμε περίπου €1,3 δισ. για την αναβάθμιση, επέκταση και περαιτέρω διασύνδεση του εθνικού συστήματος φυσικού αερίου, παρέχοντας την απαραίτητη ευελιξία στο σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας για την ολοένα και μεγαλύτερη ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, χάρη σε ένα ισχυρό διασυνδεδεμένο δίκτυο και υποδομές που εγγυώνται την αδιάλειπτη διαθεσιμότητα φυσικού αερίου, όταν και όπου χρειάζεται να παράγεται ενέργεια για να είναι διαθέσιμη στους καταναλωτές

Ταυτόχρονα, πρωτοστατούμε στις προσπάθειες για την εμβάθυνση της περιφερειακής συνεργασίας, με την ανάπτυξη της πρωτοβουλίας του Κάθετου Διαδρόμου που θα επιτρέψει την αμφίδρομη ροή διαφοροποιημένων προμηθειών φυσικού αερίου από την Ελλάδα προς την Ουκρανία στα ανατολικά και τη Σλοβακία στα δυτικά, αξιοποιώντας τις αυξημένες δυνατότητες εισαγωγής που προσφέρει ο Τερματικός Σταθμός LNG της Ρεβυθούσας και το FSRU Αλεξανδρούπολης, το οποίο θα ξεκινήσει σύντομα την εμπορική του λειτουργία προσθέτοντας μια νέα πύλη ενέργειας προς την Ελλάδα και τη ΝΑ Ευρώπη.

Ο Κάθετος Διάδρομος θα επιτρέψει τη σύνδεση στρατηγικών υποδομών στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων των υπό ανάπτυξη FSRUs και των νέων, πιο αποτελεσματικών και φιλικών προς το περιβάλλον, μονάδων CCGTs που αντικαθιστούν τον λιγνίτη στο μεγαλύτερο μέρος των περιοχών αυτών και επιτρέπουν, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα αποθήκευσης φυσικού αερίου στις χώρες κατά μήκος του Διαδρόμου όπου βρίσκονται τα πεδία αποθήκευσης. Το βασικό πλεονέκτημα της πρωτοβουλίας του Κάθετου Διαδρόμου έγκειται στο γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των υποδομών είναι ήδη εκεί και, για την περίπτωση της Ελλάδας, οι απαραίτητες ενισχύσεις του δικτύου είναι ήδη υπό κατασκευή ή/και εγκεκριμένες.

Οι συγκεκριμένες προσπάθειες ανάπτυξης δικτύων ενισχύουν τον ρόλο της Ελλάδας ως σταθερής, μακροπρόθεσμης οδού εφοδιασμού για ολόκληρη τη Νοτιοανατολική, την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, επιταχύνοντας επίσης την ενεργειακή μετάβαση ολόκληρης της περιοχής, καθώς όλες οι νέες υποδομές θα είναι έτοιμες να χρησιμοποιηθούν για τα ανανεώσιμα αέρια και το υδρογόνο στο μέλλον.

Η Ελλάδα έχει τόσο την κομβική γεωγραφική θέση όσο και τη δυνατότητα να λειτουργήσει ως φυσική ενεργειακή πύλη – φυσικού αερίου στην πρώτη φάση και ανανεώσιμων αερίων στο μέλλον – για ολόκληρη την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, επιτυγχάνοντας με ασφάλεια τους στόχους της ενεργειακής μετάβασης. Η Ελλάδα έχει επίσης τη δυνατότητα να αποτελέσει έναν από τους πιο ανταγωνιστικούς παραγωγούς πράσινου υδρογόνου στην Ευρώπη, χάρη στο άφθονο δυναμικό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που διαθέτει και το οποίο δεν μπορεί να αξιοποιηθεί πλήρως μόνο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

Κλειδί προς αυτή την κατεύθυνση, ωστόσο, είναι η κατανόηση της πολυπλοκότητας της μετάβασης και η διασφάλιση της κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ του ρόλου του φυσικού αερίου μεσοπρόθεσμα και του ρόλου των νέων πηγών ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των ανανεώσιμων αερίων. Ένας ρεαλιστικός και τεχνολογικά ουδέτερος συνδυασμός τεχνολογιών και μορφών ενέργειας είναι απαραίτητος για να μπορέσει να εκμεταλλευτεί αποτελεσματικά τη συμπληρωματικότητα μορίων και ηλεκτρονίων, επιτρέποντας την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ με ανθεκτικότητα, εξισορροπώντας ταυτόχρονα το σύστημα ηλεκτρισμού με ανταγωνιστικό κόστος, μέσα από τη βέλτιστη αξιοποίηση των υφιστάμενων και υπό ανάπτυξη υποδομών αερίου. Η ασφάλεια εφοδιασμού απαιτεί όχι μόνο διαφοροποίηση των πηγών, αλλά και των τεχνολογιών και των συστημάτων παραγωγής και μεταφοράς ενέργειας, μετριάζοντας έτσι τους κινδύνους που συνδέονται με την υπερβολική συγκέντρωση σε λίγες μόνο τεχνολογικές λύσεις, τόσο όσον αφορά την αλυσίδα εφοδιασμού όσο και τον κατασκευαστικό και λειτουργικό κίνδυνο.

Η Ελλάδα επιδιώκει να προχωρήσει με γρήγορα βήματα προς την απανθρακοποίηση, αξιοποιώντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα και ο ΔΕΣΦΑ, μέσω των υποδομών και της σημαντικής τεχνογνωσίας του, μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην επίτευξη μιας ασφαλούς, δίκαιης και οικονομικά αποδοτικής μετάβασης.

Στον τομέα του υδρογόνου, η Ελλάδα έχει διεθνώς αναγνωρισμένες δυνατότητες να λειτουργήσει ως διάδρομος εισαγωγής καθαρής ενέργειας για την ευρύτερη περιοχή. Στην κατεύθυνση αυτή, αναπτύσσουμε ήδη μια σειρά από υποδομές έτοιμες για τη μεταφορά υδρογόνου μέχρι και κατά 100%, όπως είναι ο αγωγός τους τη Δυτική Μακεδονία, ο πρώτος αγωγός με τις σχετικές προδιαγραφές στην Ελλάδα και ένας από τους πρώτους στην Ευρώπη, ο Διασυνδετήριος Αγωγός Ελλάδας – Βόρειας Μακεδονίας, που μπαίνει σε φάση κατασκευής, καθώς και ο Αγωγός Καρπερής-Κομοτηνής, η κατασκευή του οποίου σχεδιάζεται να ξεκινήσει στις αρχές του 2025.

Οι βάσεις για το δίκτυο υδρογόνου

Πρόσφατα, θέσαμε επίσης τις βάσεις για την ανάπτυξη του ελληνικού δικτύου υδρογόνου, με την ένταξη του έργου “Dedicated H2 Pipeline”, ενός αγωγού μεταφοράς καθαρού υδρογόνου μήκους 540χλμ από τη Νότια Ελλάδα μέχρι τα σύνορα με τη Βουλγαρία (όπου αντίστοιχο έργο θα αναπτυχθεί από την Bulgartransgaz), στην τελική 6η λίστα Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο συγκεκριμένος αγωγός αναμένεται να αποτελέσει κομβικό σκέλος ενός ευρύτερου περιφερειακού διαδρόμου υδρογόνου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη για τον οποίο ο ΔΕΣΦΑ έχει αναπτύξει εντατική συνεργασία με τους εταίρους του, αναβαθμίζοντας το ρόλο της Ελλάδας, με την αξιοποίηση του σημαντικού δυναμικού της σε ΑΠΕ για τη μεταφορά καθαρού υδρογόνου σε αγορές της Κεντρικής Ευρώπης με υψηλή ζήτηση.

Στον τομέα της δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα (CCS), μιας κομβικής συμπληρωματικής τεχνολογίας για την άμεση μείωση των εκπομπών και την απανθρακοποίηση, στοχεύουμε να αναπτύξουμε μια ολοκληρωμένη εφοδιαστική αλυσίδα CCS στην Ελλάδα, κάνοντας ένα πρώτο σημαντικό βήμα, με την ένταξη στην τελική λίστα των έργων PCI του έργου CCS Hub του ΔΕΣΦΑ, που αποτελεί μέρος του έργου αποθήκευσης CO2 στον Πρίνο, σε συνεργασία με την Energean. Στο πλαίσιο του έργου, ο ΔΕΣΦΑ σχεδιάζει να αναπτύξει ένα δίκτυο μεταφοράς CO2, που θα συγκεντρώνει τις εκπομπές μεγάλων βιομηχανιών στην Αττική και τη Βοιωτία, προχωρώντας στην υγροποίησή τους σε νέο τερματικό υγροποίησης στη Ρεβυθούσα. Από εκεί θα μεταφέρονται με πλοία στον Πρίνο, επιτρέποντας τη μείωση των εκπομπών CO2 σε αυτές τις βιομηχανίες.

Ο ΔΕΣΦΑ είναι έτοιμος να συμβάλει με κομβικό και οικονομικά αποδοτικό τρόπο στην εθνική προσπάθεια απανθρακοποίησης, με όραμα την ανάδειξη της χώρας σε έναν πολυμοριακό ενεργειακό κόμβο, στο πλαίσιο μιας ομαλής και δίκαιης μετάβασης για όλους. Κεντρική θέση σε αυτή την προσπάθεια έχει η διαμόρφωση ενός ολοκληρωμένου και ανθεκτικού ενεργειακού συστήματος με σημαντικό ρόλο τόσο για τα αέρια όσο και για τις ΑΠΕ, που θα μας οδηγήσει με ασφάλεια σε ένα βιώσιμο μέλλον, με πρωταγωνιστικό ρόλο για την Ελλάδα.

www.worldenergynews.gr