Η τιμή του διοξειδίου του άνθρακα στις ETS (αγορές εμπορίας εκπομπών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ακρογωνιαίος λίθος της πολιτικής της ΕΕ για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής), έχει σημειώσει σημαντική πτώση.

 

Εκ πρώτης όψεως, αυτό είναι καλό νέο διότι αυτό σημαίνει ότι οι βιομηχανίες που καλύπτονται από το σύστημα, εκπέμπουν "χαμηλότερες" εκπομπές. Αλλά σε αυτή την περίπτωση, λιγότερες εκπομπές σημαίνουν λιγότερα χρήματα για τη μετάβαση.

Νωρίτερα φέτος, η τιμή ανά άδεια άνθρακα στις ETS έπεσε στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 2 ετών (55 ευρώ, ίσο με περίπου 58 δολάρια).

Η πτώση προκάλεσε έκπληξη για τους δημιουργούς και τους υποστηρικτές του ETS στις Βρυξέλλες οι οποίοι είχαν σχέδια για πολύ υψηλότερες τιμές εκπομπών με σκοπό να διασφαλίσουν τα κεφάλαια που προορίζονταν να πληρώσουν για τη μετάβαση από τις πηγές ενέργειας που εκπέμπουν.

Το Reuters ανέφερε ότι η συνεχιζόμενη πτώση των τιμών του άνθρακα στις ETS έχει διαγράψει (από την αρχή του 2024) πάνω από 4 δισεκατομμύρια ευρώ ή 4,36 δισεκατομμύρια δολάρια, από αυτήν την αγορά.

Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν περισσότερα από 4 δισεκατομμύρια ευρώ για σύλληψη και άλλη τεχνολογία μετάβασης.

 

Σκοπός και συνέπειες των ETS

Όταν επινοήθηκε οι ETS, ο σκοπός τους πρέπει να φαινόταν αρκετά απλός.

Οι εταιρείες παραγωγής ενέργειας παρήγαγαν εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά τη διάρκεια της κανονικής τους λειτουργίας.

Επειδή εκείνο το διοξείδιο του άνθρακα επιλέχθηκε ως Νο1 εχθρός… της σύγχρονης Ευρώπης, ήταν υποχρεωμένοι να πληρώσουν για τις εκπομπές τους αγοράζοντας τις λεγόμενες άδειες (συμβόλαια) άνθρακα σε τιμές αγοράς.

Οι τιμές της αγοράς σήμαιναν ότι η ζήτηση και η προσφορά θα καθόριζαν πόσα πληρώνουν οι εταιρείες για να συνεχίσουν να εκπέμπουν.

Αυτή η ιδέα, αφενός, θα εξασφάλιζε κεφάλαια για την προώθηση της μετάβασης από τις πηγές ενέργειας που εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα, όπως ο άνθρακας και το αέριο, προς καθαρές πηγές ενέργειας, όπως ο άνεμος και η ηλιακή ενέργεια.

Από την άλλη πλευρά, καθιστώντας δαπανηρές τις εκπομπές, ο μηχανισμός θα παρακινούσε επίσης τις επιχειρήσεις εκπομπών να επενδύσουν σε εναλλακτικές λύσεις που μειώνουν τις εκπομπές τους. Αυτό ακριβώς συνέβη.

Εξέλιξη ενάντια στις ETS

Τελικά οι γεννήτριες άνθρακα και αερίου παράγουν λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια και λιγότερες εκπομπές.

Αυτό με τη σειρά του, σημαίνει ότι χρειάζονται λιγότερες άδειες- συμβόλαια εκπομπών, κάτι που με τη σειρά του σημαίνει λιγότερα διαθέσιμα κεφάλαια για να διατεθούν στα μεταβατικά ταμεία. Η ζήτηση και η προσφορά στα καλύτερά τους, μόνο που κανείς στις Βρυξέλλες δεν φαίνεται να το σκέφτηκε.

Οι άνθρωποι που επινόησαν τις ETS πίστευαν ότι θα διεγείρει περισσότερο άνεμο και ηλιακή ενέργεια (όπερ και εγένετο) ενθαρρύνοντας παράλληλα τις εταιρείες να συνεχίσουν να εκπέμπουν, ώστε η ΕΕ να μπορεί να πληρώσει για ακόμη περισσότερους αιολικούς και ηλιακούς σταθμούς.

Έκαναν αυτή την υπόθεση με βάση την ιδέα ότι η παροχή αδειών άνθρακα θα συμπιεστεί σταδιακά, ωθώντας τις τιμές υψηλότερα.

Ένα άλλο πράγμα που πίστευαν οι συντάκτες των ETS ήταν ότι η αγορά άνθρακα θα μείωνε τις εκπομπές και το έκανε.

 

Πτώση - ρεκόρ των εκπομπών ETS

Πέρυσι, οι εκπομπές που καλύπτονται από τις ETS μειώθηκαν κατά 15,5%, που ήταν ρεκόρ.

Αυτό ήταν αποτέλεσμα του αυξανόμενου μεριδίου της αιολικής και ηλιακής ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο επίσης σημείωσε ρεκόρ και, επαναλαμβάνω, οδήγησε σε χαμηλότερη παραγωγή από τις γεννήτριες αερίου και άνθρακα.

Το γεγονός ότι οι τιμές των αδειών άνθρακα μειώθηκαν επίσης σε καμία περίπτωση δεν ήταν τυχαίο, ωστόσο φαίνεται ότι κανείς δεν το σκέφτηκε εκείνη τη στιγμή, και τώρα πολλοί ανησυχούν για την πτώση των τιμών.

Αναγκαστική μείωση της παραγωγής λόγω κόστους

Ο Wopke Hoekstra (Επίτροπος για το κλίμα της ΕΕ), δήλωσε πρόσφατα ότι θα στόχευε σε μείωση κατά 90% των εκπομπών σε ολόκληρο το μπλοκ έως το 2040.

Οι ερευνητές του London Stock Exchange Group υπολόγισαν ότι αυτό θα σήμαινε ότι οι τιμές των ETS θα εκτοξευθούν στα 400 ευρώ ανά τόνο μέχρι εκείνο το έτος.

Φαίνεται όμως να έχουν ξεχάσει ότι δεν μπορούν πραγματικά να αναγκάσουν τους παραγωγούς να συνεχίσουν να λειτουργούν σε μια βάση «business-as-usual», διότι αυτό κοστίζει όλο και περισσότερο για να συνεχίσουν.

Έτσι, περιορίζουν την παραγωγή επειδή είναι όλο και πιο δύσκολο να ανταγωνιστεί κανείς μια ιασχυρά επιδοτούμενη αιολική και ηλιακή ενέργεια. Και επειδή περιορίζουν την παραγωγή, εκπέμπουν λιγότερο και χρειάζονται λιγότερες άδειες άνθρακα.

Σχέδια επέκτασης των ETS

Τώρα, η ΕΕ σχεδιάζει να επεκτείνει τις ETS και σε άλλους κλάδους, συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών.

Η ελπίδα είναι ότι αυτό θα αποφέρει περισσότερα κεφάλαια για τη μετάβαση.

Αυτό που πιθανότατα θα πετύχαινε ως παρενέργεια θα ήταν η επανάληψη αυτού που συνέβη με τις γεννήτριες ηλεκτρικής ενέργειας.

Συγκεκριμένα το υψηλότερο κόστος θα σκότωνε τη ζήτηση, αποτυγχάνοντας τελικά να επιτύχει έναν από τους δύο πρωταρχικούς σκοπούς που είχε στοχεύσει η ΕΕ.

Αλλά η επέκταση θα πετύχαινε πιθανώς τον δεύτερο πρωταρχικό σκοπό με συνέπεια η καταστροφή της ζήτησης να οδηγούσε σίγουρα σε χαμηλότερες εκπομπές.

www.worldenergynews.gr