Η χώρα μας βρίσκεται στη φάση πλήρους μετασχηματισμού του ενεργειακού συστήματος, με την ενεργειακή μετάβαση να βρίσκεται στον πυρήνα των τρεχουσών πολιτικών. Η προσπάθεια για πλήρη απανθρακοποίηση κατά τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχει συνοδευθεί από αξιοσημείωτα βήματα, ωστόσο η πρόοδός της απαιτεί ακόμα μεγαλύτερες τομές και επενδύσεις σε βάθος χρόνου. Οι ΑΠΕ επέχουν ρόλο ρυθμιστή στους εν λόγω επαγόμενους κινδύνους και αποτελούν την ουσιαστική λύση για την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.

Στο πλαίσιο αυτό, η ΔΕΗ μετασχηματίζεται σε μία βιώσιμη, καθαρή, εταιρεία ενέργειας και μέσω της διεκδίκησης πρωταγωνιστικού ρόλου στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή. Στην Ελλάδα, η απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων προχωρά με ταχείς ρυθμούς, με την παραγωγή ενέργειας από λιγνίτη να αναμένεται ότι θα σταματήσει στη χώρα το 2026, ενώ ολοένα και περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια παράγεται αποκεντρωμένα από ανανεώσιμες πηγές σε ένα ευρύτερο γεωγραφικό πεδίο.

Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες αποτελεί την αιχμή του δόρατος στη μετάβαση από την εποχή του λιγνίτη στην εποχή της πράσινης ενέργειας. Ο όμιλος διαθέτει χαρτοφυλάκιο έργων συνολικής εγκατεστημένης ισχύος άνω των 670MW στην Ελλάδα και κατασκευάζει επιπλέον έργα συνολικής ισχύος 1,3GW. Σε αυτά συγκαταλέγεται και το εμβληματικό mega φωτοβολταϊκό έργο στο Ορυχείο Πτολεμαΐδας συνολικής ισχύος 550MW, ενός εκ των μεγαλύτερων έργων ηλιακής ενέργειας σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή ήπειρο.

Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες δραστηριοποιείται σε όλες τις μορφές ανανεώσιμης ενέργειας, χτίζει πάνω σε στιβαρές βάσεις με πλήρως ώριμες τεχνολογίες και διευρύνει το «πράσινο» χαρτοφυλάκιό της με σταθμούς αποθήκευσης με χρήση συσσωρευτών (μπαταρίες) και υβριδικά έργα. Η μεγέθυνση του χαρτοφυλακίου συντελείται τόσο μέσω οργανικής ανάπτυξης όσο και μέσω εξαγορών και στρατηγικών συνεργασιών.

Το 2023 ήταν μια χρονιά διατήρησης των σημαντικών προκλήσεων για τις οικονομίες και τις κοινωνίες σε διεθνές επίπεδο. Ο γεωπολιτικός κίνδυνος παραμένει υψηλός στην περιοχή μας. Οι πολεμικές επιχειρήσεις σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή ενισχύουν την αβεβαιότητα και συμπαρασείρουν τις τιμές ενέργειας σε ένα κρεσέντο υψηλής μεταβλητότητας.

To ανταγωνιστικό κόστος των ΑΠΕ

Η εξομάλυνση της ενεργειακής αγοράς αναδεικνύει τις ΑΠΕ, παγκοσμίως, ως την καθαρότερη πηγή ενέργειας με ανταγωνιστικό κόστος. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της EY, το σταθμισμένο κόστος ενέργειας (LCOE) έργων φωτοβολταϊκής τεχνολογίας, χερσαίων και υπεράκτιων αιολικών μειώθηκε κατά 88%, 66% και 61%, αντίστοιχα, κατά τα έτη 2010-2022, με το σχετικό κόστος των φωτοβολταϊκών έργων να είναι κατά 29% χαμηλότερο έναντι του φθηνότερου συμβατικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής. Επιπλέον, το κόστος των μπαταριών σημείωσε μείωση κατά 14% το 2022 με βάση την ετήσια έκθεση του BloombergNEF.

Το 2023 υπήρξε περαιτέρω αποκλιμάκωση του κόστους πρώτων υλών για μονάδες πράσινης ενέργειας ενισχύοντας τις ευοίωνες προοπτικές της μετάβασης. Oι τιμές του λιθίου και του νικελίου υποχώρησαν κατά σχεδόν 70% και 40%, αντίστοιχα, κατά το τελευταίο έτος. Εκτιμήσεις διεθνών αναλυτών κάνουν λόγο, επίσης, για μείωση του κόστους των φωτοβολταϊκών πανέλων κατά 40% το 2023 και διαμόρφωση αυτού στα επίπεδα ρεκόρ των $0,10/W μέχρι το τέλος του 2024.

Ωστόσο, τα ηλεκτρικά δίκτυα μπορεί να αποτελέσουν τον «αδύναμο κρίκο» της ενεργειακής μετάβασης, όπως επισημαίνει ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA). Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του, η επίτευξη των εθνικών στόχων προϋποθέτει την προσθήκη ή ανακαίνιση ενός συνόλου δικτύων 80 εκατ. χλμ. μέχρι το 2040, ισοδύναμο με το σύνολο του τρέχοντος δικτύου διεθνώς. Επίσης, οι ανάγκες για ευελιξία διπλασιάζονται μεταξύ των ετών 2022 και 2030.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε πρόσφατα το «Grid Action Plan», ένα σχέδιο δράσης για την επιτάχυνση της ενίσχυσης των δικτύων, που συνοδεύεται από επενδύσεις άνω του μισού τρις ευρώ μέχρι το 2030.

Ειδικά στην Ελλάδα, η έλλειψη ηλεκτρικού χώρου αποτελεί τροχοπέδη στην υλοποίηση των φιλόδοξων επενδυτικών σχεδίων των εταιρειών του κλάδου των ΑΠΕ που με αποφασιστικότητα έχουν τοποθετηθεί και δραστηριοποιούνται στην αγορά.

H πρόκληση των πρώτων υλών

Η προμήθεια των κρίσιμων πρώτων υλών (λίθιο, νικέλιο, κοβάλτιο κτλ.) για τον εξοπλισμό έργων ΑΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας είναι ίσως η κρισιμότερη από τις προκλήσεις των οποίων δεν έχει αναδειχθεί ακόμα η ένταση της επίδρασή τους στην ενεργειακή μετάβαση. Η αυξημένη ζήτηση για έργα πράσινης ενέργειας οδηγεί σε σημαντικές ανάγκες προμήθειας πρώτων υλών με τα υφιστάμενα σχέδια προμήθειας να απέχουν από τις πραγματικές μελλοντικές ανάγκες και να ελλοχεύει ο κίνδυνος μιας καθυστερημένης και πιο δαπανηρής μετάβασης.

Η εξεύρεση νέων και διαφοροποιημένων πηγών πρώτων υλών μπορεί να συμβάλει στην άμβλυνση της αβεβαιότητας επάρκειας. Οι εμπλεκόμενοι φορείς θα πρέπει να εστιάσουν, επίσης, στην διεθνή συνεργασία μεταξύ των κέντρων παραγωγής και ζήτησης πρώτων υλών, την ανθεκτικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας, την ανακύκλωση και την βιωσιμότητα κατά τα πρότυπα ESG.

Σε αυτό το διαρκώς εξελισσόμενο περιβάλλον ο όμιλος ΔΕΗ καθίσταται ρυθμιστής των ενεργειακών εξελίξεων και αρωγός της ενεργειακής μετάβασης σε Εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Η ΔΕΗ ανακτά τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στην Νοτιοανατολική Ευρώπη μέσα από τον ολιστικό μετασχηματισμό της σε μια βιώσιμη εταιρεία παραγωγής καθαρής ενέργειας.

www.worldenergynews.gr