Η ασφάλεια των αλυσίδων εφοδιασμού καθαρής ενέργειας και του εφοδιασμού με βιομηχανικά μέταλλα είναι ζωτικής σημασίας για τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια
Οι υπεύθυνοι χάραξης της ενεργειακής πολιτικής πρέπει να εξισορροπήσουν τους στόχους που σχετίζονται με την ενεργειακή ασφάλεια, την οικονομική προσιτότητα και τη βιωσιμότητα, επισημαίνεται στην ετήσια έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ) για την ενέργεια που δημοσίευσε σήμερα (16/10) (World Energy Outlook 2024).
Ταυτόχρονα, πιο «πράσινος» αναμένεται να γίνει ο «ηλεκτρισμός» μέχρι και το 2030, όπως αποκαλύπτουν νεότερα δεδομένα που δίνει στο φως της δημοσιότητας η έκθεση, καθώς το 50% της ενέργειας θα παράγεται από πηγές χαμηλού άνθρακα.
Μαζί με την πυρηνική ενέργεια, προς την οποία στρέφεται πάλι το ενδιαφέρον πολυάριθμων χωρών, οι πηγές ενέργειας χαμηλών εκπομπών» όπως η αιολική και η ηλιακή «αναμένεται ότι θα παράγουν περισσότερο από το μισό του παγκόσμιου ηλεκτρισμού πριν από το 2030», υποστηρίζει ο ΙΕΑ στην έκθεση.
Μολονότι η αυξανόμενη ορμή υπέρ της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια» υφίσταται πράγματι, «ο κόσμος βρίσκεται ακόμα μακριά από μια ευθυγραμμισμένη τροχιά για την επίτευξη των στόχων του για ουδετερότητα άνθρακα το 2050.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, ένα νέο ρεκόρ στην καθαρή ενέργεια σημειώθηκε το 2023 σε παγκόσμιο επίπεδο, όμως τα 2/3 της αύξησης της ζήτησης για ενέργεια ικανοποιήθηκαν εντούτοις από τα ορυκτά καύσιμα.
Παρόλα αυτά, ο οργανισμός επισημαίνει επίσης το υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας, καθώς συγκρούσεις μαίνονται στη Μέση Ανατολή και τη Ρωσία, περιφέρειες οι οποίες παράγουν πετρέλαιο και αέριο, ενώ χώρες οι οποίες αντιπροσωπεύουν το μισό της παγκόσμιας ζήτησης για ενέργεια έχουν φέτος εκλογές.
Για τα καύσιμα
Η ασφάλεια των καυσίμων παραμένει ζωτικό στοιχείο της ενεργειακής ασφάλειας.
Η διαταραχή σε μια σημαντική περιοχή παραγωγής ή σε κόμβους της διεθνούς ναυτιλίας όπως τα στενά του Ορμούζ, θα μπορούσε να οδηγήσει σε σοβαρή αστάθεια των τιμών.
Η διατήρηση αξιόπιστων υποδομών καυσίμων και των συστημάτων από τα οποία εξαρτώνται είναι απαραίτητη για την υποστήριξη της ασφάλειας στις ενεργειακές μεταβάσεις και τη διευκόλυνση της προώθησης των καυσίμων χαμηλών εκπομπών.
Αυξημένες οι ανάγκες για ενεργειακή ασφάλεια
Η ασφάλεια της ηλεκτρικής ενέργειας βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα, τονίζει ο ΙΕΑ, καθώς η αυξανόμενη ζήτηση και οι πιο μεταβλητές πηγές παραγωγής αναδεικνύουν τη σημασία των ασφαλών, ανθεκτικών και ευέλικτων συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι μπαταρίες (BESS) αναπτύσσονται ταχύτατα για να παρέχουν βραχυπρόθεσμη ευελιξία- η ανταπόκριση στη ζήτηση μπορεί να παρέχει βραχυπρόθεσμη και κάποια εποχιακή ευελιξία, συμβάλλοντας παράλληλα στη μείωση του κόστους- η θερμική και η υδροηλεκτρική ενέργεια είναι οι κύριες πηγές ευελιξίας σήμερα και πρόκειται να παραμείνουν έτσι μέχρι το 2050.
Η ασφάλεια των αλυσίδων εφοδιασμού καθαρής ενέργειας και του εφοδιασμού με βιομηχανικά μέταλλα είναι ζωτικής σημασίας για τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια.
Οι παραγωγικές ικανότητες καθαρής ενέργειας υπερβαίνουν σήμερα κατά πολύ τα επίπεδα ανάπτυξης, αλλά οι εγκαταστάσεις είναι ιδιαίτερα περιορισμένες.
Η προσφορά κρίσιμων μετάλλων είναι επίσης ιδιαίτερα συγκεντρωμένη και υπάρχει κίνδυνος στο μέλλον για σημαντικές διαφορές μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης για χαλκό και λίθιο.
Τα ζητήματα της οικονομικής προσιτότητας και της δικαιοσύνης βρίσκονται σήμερα στο επίκεντρο της συζήτησης για την ενέργεια.
Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια μπορεί να συμβάλει στη μείωση των λογαριασμών των νοικοκυριών, αλλά αυτό εξαρτάται από την μεγάλη αύξηση των επενδύσεων και από τη στήριξη όσων δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά το υψηλότερο κόστος ορισμένων τεχνολογιών καθαρής ενέργειας.
Σήμερα, σχεδόν 750 εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια, για αυτό και απαιτείται σημαντικά επιταχυνόμενη δράση για την διασφάλιση της καθολικής πρόσβασης στην ενέργεια έως το 2030.
Και η κλιματική αλλαγή στο επίκεντρο
Η κλιματική αλλαγή και η κακή ποιότητα του αέρα συνεπάγονται σοβαρούς κινδύνους για τη ζωή και τα μέσα διαβίωσης.
Σύμφωνα με την έκθεση, η ανάληψη δράσης για τη μείωση των εκπομπών CO2 στο καθαρό μηδέν το συντομότερο δυνατό και η ταχεία μείωση των εκπομπών μεθανίου είναι απαραίτητη για τη μείωση των κινδύνων της κλιματικής αλλαγής. Μαζί με τη δράση για άλλους ρύπους, αυτό μπορεί να επιφέρει σημαντικές βελτιώσεις στην ποιότητα του αέρα.
Η ενίσχυση των επενδύσεων στην καθαρή ενέργεια είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των παγκόσμιων στόχων που έχουν τεθεί.
Οι επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια αυξάνονται από περίπου 2 τρισεκατομμύρια δολάρια σήμερα σε σχεδόν 3 τρισεκατομμύρια δολάρια, με βάση το κύριο σενάριο του ΙΕΑ.
Ταυτόχρονα, πιο «πράσινος» αναμένεται να γίνει ο «ηλεκτρισμός» μέχρι και το 2030, όπως αποκαλύπτουν νεότερα δεδομένα που δίνει στο φως της δημοσιότητας η έκθεση, καθώς το 50% της ενέργειας θα παράγεται από πηγές χαμηλού άνθρακα.
Μαζί με την πυρηνική ενέργεια, προς την οποία στρέφεται πάλι το ενδιαφέρον πολυάριθμων χωρών, οι πηγές ενέργειας χαμηλών εκπομπών» όπως η αιολική και η ηλιακή «αναμένεται ότι θα παράγουν περισσότερο από το μισό του παγκόσμιου ηλεκτρισμού πριν από το 2030», υποστηρίζει ο ΙΕΑ στην έκθεση.
Μολονότι η αυξανόμενη ορμή υπέρ της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια» υφίσταται πράγματι, «ο κόσμος βρίσκεται ακόμα μακριά από μια ευθυγραμμισμένη τροχιά για την επίτευξη των στόχων του για ουδετερότητα άνθρακα το 2050.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, ένα νέο ρεκόρ στην καθαρή ενέργεια σημειώθηκε το 2023 σε παγκόσμιο επίπεδο, όμως τα 2/3 της αύξησης της ζήτησης για ενέργεια ικανοποιήθηκαν εντούτοις από τα ορυκτά καύσιμα.
Παρόλα αυτά, ο οργανισμός επισημαίνει επίσης το υψηλό επίπεδο αβεβαιότητας, καθώς συγκρούσεις μαίνονται στη Μέση Ανατολή και τη Ρωσία, περιφέρειες οι οποίες παράγουν πετρέλαιο και αέριο, ενώ χώρες οι οποίες αντιπροσωπεύουν το μισό της παγκόσμιας ζήτησης για ενέργεια έχουν φέτος εκλογές.
Για τα καύσιμα
Η ασφάλεια των καυσίμων παραμένει ζωτικό στοιχείο της ενεργειακής ασφάλειας.
Η διαταραχή σε μια σημαντική περιοχή παραγωγής ή σε κόμβους της διεθνούς ναυτιλίας όπως τα στενά του Ορμούζ, θα μπορούσε να οδηγήσει σε σοβαρή αστάθεια των τιμών.
Η διατήρηση αξιόπιστων υποδομών καυσίμων και των συστημάτων από τα οποία εξαρτώνται είναι απαραίτητη για την υποστήριξη της ασφάλειας στις ενεργειακές μεταβάσεις και τη διευκόλυνση της προώθησης των καυσίμων χαμηλών εκπομπών.
Αυξημένες οι ανάγκες για ενεργειακή ασφάλεια
Η ασφάλεια της ηλεκτρικής ενέργειας βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα, τονίζει ο ΙΕΑ, καθώς η αυξανόμενη ζήτηση και οι πιο μεταβλητές πηγές παραγωγής αναδεικνύουν τη σημασία των ασφαλών, ανθεκτικών και ευέλικτων συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι μπαταρίες (BESS) αναπτύσσονται ταχύτατα για να παρέχουν βραχυπρόθεσμη ευελιξία- η ανταπόκριση στη ζήτηση μπορεί να παρέχει βραχυπρόθεσμη και κάποια εποχιακή ευελιξία, συμβάλλοντας παράλληλα στη μείωση του κόστους- η θερμική και η υδροηλεκτρική ενέργεια είναι οι κύριες πηγές ευελιξίας σήμερα και πρόκειται να παραμείνουν έτσι μέχρι το 2050.
Η ασφάλεια των αλυσίδων εφοδιασμού καθαρής ενέργειας και του εφοδιασμού με βιομηχανικά μέταλλα είναι ζωτικής σημασίας για τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια.
Οι παραγωγικές ικανότητες καθαρής ενέργειας υπερβαίνουν σήμερα κατά πολύ τα επίπεδα ανάπτυξης, αλλά οι εγκαταστάσεις είναι ιδιαίτερα περιορισμένες.
Η προσφορά κρίσιμων μετάλλων είναι επίσης ιδιαίτερα συγκεντρωμένη και υπάρχει κίνδυνος στο μέλλον για σημαντικές διαφορές μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης για χαλκό και λίθιο.
Τα ζητήματα της οικονομικής προσιτότητας και της δικαιοσύνης βρίσκονται σήμερα στο επίκεντρο της συζήτησης για την ενέργεια.
Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια μπορεί να συμβάλει στη μείωση των λογαριασμών των νοικοκυριών, αλλά αυτό εξαρτάται από την μεγάλη αύξηση των επενδύσεων και από τη στήριξη όσων δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά το υψηλότερο κόστος ορισμένων τεχνολογιών καθαρής ενέργειας.
Σήμερα, σχεδόν 750 εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια, για αυτό και απαιτείται σημαντικά επιταχυνόμενη δράση για την διασφάλιση της καθολικής πρόσβασης στην ενέργεια έως το 2030.
Και η κλιματική αλλαγή στο επίκεντρο
Η κλιματική αλλαγή και η κακή ποιότητα του αέρα συνεπάγονται σοβαρούς κινδύνους για τη ζωή και τα μέσα διαβίωσης.
Σύμφωνα με την έκθεση, η ανάληψη δράσης για τη μείωση των εκπομπών CO2 στο καθαρό μηδέν το συντομότερο δυνατό και η ταχεία μείωση των εκπομπών μεθανίου είναι απαραίτητη για τη μείωση των κινδύνων της κλιματικής αλλαγής. Μαζί με τη δράση για άλλους ρύπους, αυτό μπορεί να επιφέρει σημαντικές βελτιώσεις στην ποιότητα του αέρα.
Η ενίσχυση των επενδύσεων στην καθαρή ενέργεια είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των παγκόσμιων στόχων που έχουν τεθεί.
Οι επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια αυξάνονται από περίπου 2 τρισεκατομμύρια δολάρια σήμερα σε σχεδόν 3 τρισεκατομμύρια δολάρια, με βάση το κύριο σενάριο του ΙΕΑ.
www.worldenergynews.gr
