Το πράσινο φως για προσφυγή στη Διαιτησία κατά της Gazprom έλαβε η ΔΕΠΑ Εμπορίας από τα συναρμόδια υπουργεία προ δύο εβδομάδων με τις πληροφορίες να φέρουν την διοίκηση της εταιρίας να έχει ήδη υποβάλλει σχετικό αίτημα. Η απόφαση για προσφυγή στη Διεθνή Διαιτησία ήρθε μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο εταιριών, που αν και κάποια στιγμή έφτασαν πολύ κοντά σε συμφωνία , διαφωνίες σε κρίσιμα επί μέρους ζητήματα έφεραν τελικά τη ρήξη.
Το βασικό επιχείρημα της ελληνικής πλευράς για την προσφυγή στη Διαιτησία είναι, ότι η ρωσική εταιρία έχει παραβιάσει τη σύμβαση και συγκεκριμένα τον όρο που προβλέπει ότι υποχρεούται να παραδίδει στη ΔΕΠΑ Εμπορίας αέριο σε τιμή φθηνότερη από κάθε άλλη μορφή ενέργειας στην ελληνική αγορά. Σύμφωνα με τη ΔΕΠΑ , το 2022 υπήρξαν μήνες που το LNG, αλλά ακόμη και ο λιγνίτης ήταν φθηνότερα από το αέριο που έδινε η Gazprom. Επιπλέον, προμήθευσε αέριο σε πιο χαμηλή τιμή σε έναν τουλάχιστον πελάτη της στην Ελλάδα.
H θέση της ΔΕΠΑ
Στη βάση αυτή, η ΔΕΠΑ δεν αναγνωρίζει τις απαιτήσεις της ρωσικής πλευράς για ρήτρες take or pay ύψους 400 εκατ. ευρώ για τη διετία 2021-2022 και παράλληλα διεκδικεί επιστροφή χρημάτων αλλά και μείωση της τιμής τουλάχιστον στα επίπεδα των φθηνότερων εισαγωγών ρωσικού αερίου στην εγχώρια αγορά.Θέση της ΔΕΠΑ Εμπορίας είναι πως η αναπροσαρμογή δεν θα πρέπει να καλύψει μόνο το υπόλοιπο διάστημα της σύμβασης, δηλαδή την περίοδο 2024-2026, αλλά και αναδρομικά την προηγούμενη διετία 2022-2023.
Η αθέτηση αυτού του σημαντικού όρου της σύμβασης, σύμφωνα με τη ΔΕΠΑ Εμπορίας οδήγησε στην μη απορρόφηση των ελάχιστων συμβατικών ποσοτήτων αερίου που υποχρεούται να παραλάβει, αφού είχε ως αποτέλεσμα στην μείωση του μεριδίου της στην εγχώρια αγορά.
Η ΔΕΠΑ Εμπορίας διαθέτει σύμβαση με την Gazprom που λήγει το 2026 για ποσότητες φυσικού αερίου 2 δισ. κ.μ. ετησίως ή 22 TWh, με ρήτρα take or pay για ελάχιστη ποσότητα απορρόφησης 17 ΤWh ετησίως. Δηλαδή θα τις πληρώσει, είτε τις παραλάβει είτε όχι. Οι ρήτρες take or pay και η τιμή προμήθειας φυσικού αερίου, η οποία μετά την τελευταία αναθεώρηση της σύμβασης το 2021 είναι συνδεδεμένη σε ποσοστό 80% με την τιμή αερίου στο TTF της Ολλανδίας και 20% με την τιμή του πετρελαίου, αποτέλεσαν τα βασικά σημεία των πολύμηνων διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο εταιριών.
Η πρόταση της Gazprom
Η ελληνική εταιρία δεν αποδέχτηκε στο διάστημα αυτό την πρόταση της Gazprom για μείωση κατά 50% του ποσού που προκύπτει από τις ρήτρες take or pay. Αντίθετα υποστήριξε πως το ποσό αυτό θα πρέπει να αναθεωρηθεί στα δεδομένα που δημιούργησε η έλευση στην ελληνική αγορά φθηνότερου ρωσικού αερίου.
Η ελληνική πλευρά πήρε την απόφαση για προσφυγή στη Διαιτησία, αξιολογώντας ότι η ενεργειακή επάρκεια της χώρας πλέον είναι διασφαλισμένη πλήρως ακόμη και σε περίπτωση πλήρους διακοπής των ρωσικών εισαγωγών. Η προσφυγή στη Διαιτησία πάντως, σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη δεν αποκλείει το γεγονός μιας συνέχισης των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο ενός εξωδικαστικού συμβιβασμού.
www.worldenergynews.gr
