Στο «κάδρο» των περικοπών ενέργειας μπαίνουν και τα φωτοβολταικά πάρκα που είναι συνδεδεμένα με το δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ. Πρόκειται για έργα συνολικής ισχύος περί τα 6,5 GW τα οποία αν και για τεχνικούς λόγους δεν μπορούν να περικόψουν ενέργεια θα κληθούν να συμβάλλουν στο μέτρο που προωθεί το ΥΠΕΝ για την δημιουργία ηλεκτρικού χώρου, αναλαμβάνοντας μέρος της ζημίας που θα υποστούν τα έργα ΑΠΕ που είναι συνδεδεμένα με το δίκτυο του ΑΔΜΗΕ.
Οι αυξημένες περικοπές ενέργειας και η εγκατάσταση μπαταρίας για τα νέα έργα ΑΠΕ αποτελούν τις δύο σταθερές της δύσκολης εξίσωσης δημιουργίας ηλεκτρικού χώρου που καλείται να λύσει το ΥΠΕΝ προκειμένου να μην οδηγηθεί η αγορά σε πάγωμα, αφού το ηλεκτρικό σύστημα της χώρας έχει ¨φρακάρει¨ και δεν μπορεί να σηκώσει νέα παραγωγή ΑΠΕ.
Ωστόσο οριζόντιες περικοπές είναι δύσκολο να γίνουν κι αυτό γιατί ο ΔΕΔΔΗΕ δεν διαθέτει σύστημα αυτόματης παρακολούθησης των έργων που συνδέονται με το δίκτυό του. Ετσι το βάρος πέφτει στα έργα που είναι συνδεδεμένα με το δίκτυο του ΑΔΜΗΕ με αποτέλεσμα να περιορίζονται τα έσοδά τους ενώ την ίδια στιγμή να μένουν αμετάβλητα τα έσοδα των μικρών παραγωγών.
Κατανομή κόστους
Μέχρι ο ΔΕΔΔΗΕ να εγκαταστήσει και να θέσει σε λειτουργία ένα σύστημα αυτόματης παρακολούθησης και περικοπής, τα μικρά έργα θα αποζημιώνουν κατά το μέρος που τους αναλογεί το κόστος των περικοπών των μεγάλων έργων έτσι ώστε να επιτευχθεί μια ισοκατανομή του συνολικού κόστους.
Το σχετικό μέτρο συζητήθηκε χθες σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο ΥΠΕΝ με τη συμμετοχή των τριών Διαχειριστών (ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ, ΔΑΠΕΕΠ) και της ΡΑΑΕΥ. Τη χθεσινή σύσκεψη απασχόλησε κυρίως το πως θα γίνουν οι περικοπές, αφού οι αρμόδιοι φορείς φέρονται να έχουν καταλήξει ήδη ότι τα νέα έργα ΑΠΕ για να είναι επιλέξιμα για λειτουργική ενίσχυση θα πρέπει υποχρεωτικά να περικόπτουν την ενέργεια που εγχύουν στο σύστημα σε ποσοστό 45% καθώς επίσης και να εγκαταστήσουν μπαταρίες για αποθήκευση.
Πρόκειται για έργα συνολικής ισχύος 15,5 GW που έχουν διασφαλίσει ήδη όρους σύνδεσης με το σύστημα αλλά και έργα ισχύος 35 GW που έχουν κάνει ουρά στον ΑΔΜΗΕ αναμένοντας όρους σύνδεσης. Η δυνατότητα οριζόντιων περικοπών στην ισχύ των ΑΠΕ θεσμοθετήθηκε με τον νόμο 4951/2022 και με υπουργική απόφαση στις αρχές του 2023 προσδιορίστηκε το ύψος τους. Για παράδειγμα σε νέα φωτοβολταϊκά πάρκα, στις περισσότερες κατηγορίες έργων που λαμβάνουν όρους σύνδεσης με το σύστημα από τον ΑΔΜΗΕ, γίνεται οριζόντια περικοπή 20% της αιτούμενης ισχύος τους. Επιπλέον, τα έργα αυτά δεν επιτρέπεται να εγχέουν στο δίκτυο περισσότερο από το 72% της ισχύος για την οποία έλαβαν όρους σύνδεσης. Ηδη δηλαδή περικόπτεται το 28% της ισχύος, ποσοστό που θα ανέλθει με τη νέα ρύθμιση στο 45%.
Η μεγάλη πρόκληση
Ο περιορισμένος διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος απειλή αυτή τη στιγμή την απρόσκοπτη ανάπτυξη μεγάλων επενδύσεων στις ΑΠΕ που θα επισπεύσουν την επίτευξη των εθνικών στόχων για την ενεργειακή μετάβαση και αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ. Το δίκτυο ηλεκτρισμού μπορεί να υποδεχθεί συνολικά 29 GW ΑΠΕ έως το 2030, βάσει του προγραμματισμού που έχει κάνει ο ΑΔΜΗΕ, ο οποίος έλαβε υπόψη του τους στόχους του ΕΣΕΚ για ισχύ περίπου 24 GW ΑΠΕ το 2030.
Δυναμικότητα ισχύος 11,5 GW περίπου , καταλαμβάνουν έργα ΑΠΕ που έχουν ήδη εγκατασταθεί στο σύστημα ενώ έχουν δοθεί όροι προσφορών σύνδεσης για έργα ισχύος 15,5 GW (13,5 GW από τον ΑΔΜΗΕ και 2 GW από τον ΔΕΔΔΗΕ) , τα οποία αναμένεται να λειτουργήσουν σε ορίζοντα πενταετίας. Οι δύο αυτές κατηγορίες (εγκατεστημένης ισχύος και ισχύς με όρους σύνδεσης) αθροίζουν συνολικά ισχύ 27 GW, ενώ τα 2 GW ηλεκτρικού χώρου που απομένουν στο δίκτυο, έχουν δεσμευτεί για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα.
