Η στρατηγική ενεργειακή μετατόπιση της Ευρώπης από τα ορυκτά καύσιμα στις ΑΠΕ και την κλιματική ουδετερότητα το 2050 καθιστά απολύτως αναγκαίες τις διασυνδέσεις των εσωτερικών δικτύων της αλλά και τις διασυνδέσεις με την Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή για την μεταφορά ηλιακής ενέργειας. Η Ευρώπη, σύμφωνα με την Επίτροπο Ενέργειας Κάντρι Σίμσον χρειάζεται να επενδύσει 584 δισ. ευρώ για τα δίκτυα ως το 2030 για να καλύψει την αυξημένη κατά 60% από σήμερα ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας. Σε επίπεδο παραγωγής η Ευρώπη προσβλέπει κατά προτεραιότητα στο πλούσιο υπεράκτιο αιολικό δυναμικό της Βόρειας Θάλασσας. Εννέα αρχηγοί κρατών και υπουργοί Ενέργειας τον περασμένο Απρίλιο δεσμεύτηκαν στην Οστάνδη μαζί με την πρόεδρο της ΕΕ για υπεράκτια αιολικά 120 GW το 2030 και 300 GW το 2050 από 30 GW σήμερα.
Ο δεύτερος μεγάλος πράσινος παραγωγός στον οποίο προσβλέπει η Ευρώπη είναι ο ηλιόλουστος μεσογειακός Νότος και οι περιοχές της Βορείου Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Για τις ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου, όπως η Ελλάδα ανοίγονται σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης ως εξαγωγείς πράσινης ενέργειας που θα παράγουν οι ίδιες, αλλά και ενέργειας που θα μεταφέρεται μέσω των εδαφών τους από τη ζώνη της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, αναλαμβάνοντας σημαντικό ρόλο και στην κρίσιμη από γεωπολιτικής σκοπιάς δια-ηπειρωτική διασύνδεση της Ευρώπης.
Η συμμετοχή της Ελλάδας
Η Ελλάδα συμμετέχει αυτή τη στιγμή στην ¨κούρσα» των νέων πράσινων ηλεκτρικών λεωφόρων με τρία έργα. Το κατά πόσο θα καταφέρει να παραμείνει στην ¨κούρσα¨ και να αξιοποιήσει τη γεωγραφική της θέση θα εξαρτηθεί από την πορεία που θα πάρουν τα πράγματα μέσα στον Οκτώβριο σε σχέση με τα δύο πιο ώριμα έργα, αυτό της διασύνδεσης με την Κύπρο και το Ισραήλ (EuroAsia Interconnector) και αυτό της διασύνδεσης με την Αίγυπτο (GREGY – Elica Interconnector). Το πρώτο έργο (EuroAsia Interconnector) αφορά στην κατασκευή υποθαλάσσιου καλωδίου με μεταφορική ικανότητα 2 GW και συνολικό μήκος περίπου 1.200 χιλιομέτρων. Η διασύνδεση «GREGY – Elica Interconnector» που προωθεί ο όμιλος Κοπελούζου, περιλαμβάνει ένα υποθαλάσσιο καλώδιο μήκους 940 χλμ. που θα συνδέει την Αίγυπτο με την Αττική για να μεταφέρει 3 GW φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα ισχύος 9,5 GW που θα εγκατασταθούν στην Αίγυπτο.
Η πορεία των έργων
H πορεία του έργου EuroAsia Interconnector θα κριθεί, σύμφωνα με παράγοντες που παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς τις εξελίξεις, από το κατά πόσο θα διασφαλισθεί το αργότερο μέσα στον Οκτώβριο ,η χρηματοδότηση της επένδυσης και θα αρθεί το αδιέξοδο που έχει προκύψει με την εξυπηρέτηση της σύμβασης με την Nexans που υπεγράφη από τον περασμένο Νοέμβριο για την ανάθεση των υποβρυχίων καλωδίων αξίας 1,43 δις. ευρώ. Η καταβολή της πρώτης δόσης στην Nexans ύψους 50 εκατ. ευρώ στις 7 Σεπτεμβρίου που προέβλεπε η σύμβαση δεν πραγματοποιήθηκε λόγω της κεφαλαιακής ανεπάρκειας του φορέα υλοποίησης «EuroAsia Interconnector». Το έργο συνολικού προϋπολογισμού 1,94 δις. ευρώ, είναι ενταγμένο σε όλες τις λίστες PCI από το 2013 και διασφάλισε ευρωπαϊκή χρηματοδότηση ύψους 657 εκατ. ευρώ από το Μηχανισμό Συνδέοντας την Ευρώπη καθώς και από το Κυπριακό κράτος πόρους 100 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Η «EuroAsia Interconnector» αδυνατεί να βρει τα υπόλοιπα κεφάλαια για την χρηματοδότησή του μετά και την απόρριψη από τη ΕΤΕπ αιτήματος για δάνειο ύψους 580 εκατ. ευρώ. Ενεργό ρόλο στην άρση του αδιεξόδου ανέλαβε ο ΑΔΜΗΕ ο οποίος συμμετέχει με ποσοστό 25% και προχώρησε σε προκαταρκτική συμφωνία για την είσοδο ισραηλινού fund στο μετοχικό κεφάλαιο του «EuroAsia Interconnector» κατά 33% και αύξηση της δικής του συμμετοχής επίσης στο 33%. Σε συνεργασία και με την ΕΕ δρομολογείται επίσης η συμμετοχή του Κυπριακού δημοσίου στο έργο, είτε μετοχικά είτε με την παροχή εγγυήσεων για τη χρηματοδότησή του. Οι αρμόδιες ελληνικές αρχές παραμένουν αισιόδοξες αν και τονίζουν στην «Κ» ότι ¨εάν δεν εξασφαλισθεί η κεφαλαιακή επάρκεια του φορέα υλοποίησης και τεθεί υπό αμφισβήτηση η διαθεσιμότητα της Exans για την κατασκευή των καλωδίων, το ρίσκο μεγαλώνει και το έργο μπαίνει σε κίνδυνο».
Μέσα στον Οκτώβριο θα κριθεί και το εάν θα καταφέρει να παραμείνει στην λίστα PCI/PMI (Ευρωπαϊκά Εργα Κοινού Ενδιαφέροντος) η διασύνδεση «GREGY» η οποία μπήκε τον Ιούνιο στην προσωρινή λίστα με χαμηλή βαθμολογία και ¨αστερίσκους¨.
Σε στάδιο ωρίμανσης τέλος μπαίνει από τον ΑΔΜΗΕ η διασύνδεση «Green Aegean» που θα συνδέει την Ελλάδα με την Γερμανία για να μεταφέρει σε πρώτη φάση 3 GW με προοπτική τα 9 GW. Το επιτελείο του ΑΔΜΗΕ δίνει μάχη για να προλάβει να υποβάλλει μέσα στο Νοέμβριο φάκελο ένταξης του έργου στο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του EΝΤΖΟ Ε (Διαχειριστή συστήματος της Ευρώπης).
Πηγή: Καθημερινή της Κυριακής
www.worldenergynews.gr
