Χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Αίγυπτος επενδύουν σε υποδομές εμπορίας άνθρακα (Oilprice.com)
Ο άνθρακας θα μπορούσε να γίνει κατηγορία περιουσιακών στοιχείων τρισεκατομμυρίων δολαρίων μέχρι τα μέσα της επόμενης δεκαετίας, καθώς οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες στρέφονται όλο και περισσότερο στους μηχανισμούς της αγοράς για τον έλεγχο των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG) και για να βοηθήσουν τις αγορές να πετύχουν τους στόχους και να μεταμορφώσουν τις οικονομίες τους.
Η Μέση Ανατολή η οποία παράγει περίπου το 30% του παγκόσμιου πετρελαίου, λαμβάνει ολοένα και μεγαλύτερη προσοχή.
Αναπόφευκτη επέκταση
Ο άνθρακας διακινείται σε εθνικές ή περιφερειακές αγορές «συμμόρφωσης», στις οποίες οι εταιρείες πρέπει να συμμορφώνονται με τα όρια εκπομπών αγοράζοντας ή εμπορεύοντας δικαιώματα.
Υπάρχουν επίσης «εθελοντικές» αγορές, που λειτουργούν κυρίως εξωχρηματιστηριακά, όπου οι εταιρείες αγοράζουν πιστώσεις για να αντισταθμίσουν τις εκπομπές τους.
Οι πιστώσεις προέρχονται από έργα αποφυγής ή μείωσης του άνθρακα που έχουν επαληθευτεί από ορισμένους αναγνωρισμένους οργανισμούς προτύπων παγκοσμίως.
Υπάρχουν 30 αγορές «συμμόρφωσης» που διαπραγματεύονται τώρα μέσα αποζημίωσης άνθρακα αξίας άνω των 800 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως, καλύπτοντας περίπου το ένα πέμπτο των παγκόσμιων εκπομπών GHG, σύμφωνα με το Bloomberg New Energy Finance (BNEF).
Η συνολική αξία των πιστώσεων άνθρακα που παράγονται και πωλούνται σε εθελοντικές αγορές είναι πολύ μικρότερη.
Οι τιμές της πίστωσης άνθρακα έφτασαν στο ανώτατο όριο λίγο πάνω από τα 2 δισεκατομμύρια δολάρια το 2022, όταν και ο αριθμός των πιστώσεων που πωλήθηκαν κορυφώθηκε, σύμφωνα με στοιχεία της MSCI, όπως αναφέρει το Bloomberg News.
Έκτοτε, η αγορά μειώθηκε, κυρίως λόγω των αυξανόμενων ανησυχιών για την πραγματική αξία των πιστώσεων άνθρακα.
Οι πετρελαϊκές εταιρείες, οι αεροπορικές εταιρείες και άλλες που έχουν αγοράσει πιστώσεις για χρόνια στο πλαίσιο των στρατηγικών μείωσης των εκπομπών ρύπων έχουν μειώσει σημαντικά ή έχουν σταματήσει τις αγορές. Ωστόσο, η αξία των εμπορευόμενων πιστώσεων ήταν 723 εκατομμύρια δολάρια πέρυσι και οι εκδόσεις πίστωσης άνθρακα συνεχίζουν να δημιουργούν ενδιαφέρον παγκοσμίως. Οι εταιρείες συνεχίζουν να επενδύουν σε πιστώσεις που προέρχονται από τεχνολογικά έργα, έργα που βασίζονται στη φύση και την κοινότητα, αλλά περιμένουν ισχυρότερα πρότυπα και σαφέστερα ρυθμιστικά καθεστώτα.
Παρόλο που πρέπει να γίνει πολλή δουλειά, τα πρότυπα των Ηνωμένων Εθνών θα συμβάλουν στην εξάλειψη των ανησυχιών σχετικά με την πιστωτική ποιότητα.
Η γενική συναίνεση για τις αγορές άνθρακα παραμένει ανοδική, με πολλές εταιρείες να συνεχίζουν να επενδύουν σε πιστώσεις και με την πιθανότητα περαιτέρω ανάπτυξης καθώς πραγματοποιούνται μεταρρυθμίσεις.
Οι εκτιμήσεις για την ανάπτυξη ποικίλλουν ευρέως, αλλά μοιράζονται θετικές προοπτικές.
Η Boston Consulting Group βλέπει την εθελοντική αγορά να αυξάνεται σε 10 δισεκατομμύρια δολάρια ή περισσότερο το 2030, ενώ η Morgan Stanley προβλέπει ότι θα φτάσει τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια το 2030 και περίπου τα 250 δισεκατομμύρια δολάρια το 2050.
Οι εξαγωγείς της Μ. Ανατολής χρειάζονται τιμή άνθρακα
Η Μέση Ανατολή (όπως και άλλες εξαγωγικές περιοχές), στρέφεται στις αγορές άνθρακα ως απάντηση σε έναν επικείμενο νέο παράγοντα στο παγκόσμιο εμπόριο.
Ο μηχανισμός προσαρμογής των συνόρων άνθρακα της ΕΕ (CBAM) ο οποίος θα επιβάλει φόρο στον άνθρακα που εκπέμπεται από την παραγωγή αγαθών που εισάγονται στην ΕΕ, θα τεθεί σε ισχύ το 2026.
Το ETS της ΕΕ (το πρώτο μοντέλο συμμόρφωσης που έθεσε τιμή στον άνθρακα εδώ και 20 χρόνια), κατέχει κεντρική θέση στην προσπάθειά του να πετύχει ουδετερότητα άνθρακα έως το 2050.
Η τιμή των δικαιωμάτων εκπομπών που εμπορεύονται στο ETS ήταν κατά μέσο όρο 65 ευρώ ανά μετρικό τόνο στο τις τελευταίες εβδομάδες.
Με τον CBAM, οι εισαγωγείς πρέπει να αγοράσουν πιστοποιητικά που συνδέονται με τη μέση εβδομαδιαία τιμή δημοπρασίας δικαιωμάτων ETS της ΕΕ, για εισαγωγές υψηλής έντασης άνθρακα, όπως τσιμέντο, σίδηρος και χάλυβας, αλουμίνιο, λιπάσματα, ηλεκτρική ενέργεια και υδρογόνο.
Χώρες και εταιρείες στη Μέση Ανατολή θέλουν να αποφύγουν τους δασμούς άνθρακα καθώς τοποθετούνται ως προμηθευτές ενέργειας και βιομηχανικών προϊόντων με χαμηλές εκπομπές άνθρακα.
Ως εκ τούτου, οι χώρες εξαγωγής ενέργειας στον Κόλπο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή αρχίζουν να υιοθετούν μηχανισμούς τιμολόγησης του άνθρακα, για να συλλάβουν και να επανεπενδύσουν οι ίδιες αυτά τα έσοδα από άνθρακα.
Δημιουργία εμπορίου άνθρακα
Η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Ομάν και άλλες χώρες του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (GCC), καθώς και η Αίγυπτος, εγκαθιστούν την υποδομή, δημιουργώντας ρυθμιζόμενες εθελοντικές αγορές για πιστώσεις για την αντιστάθμιση των εκπομπών.
Αυτά τα συστήματα θα θέσουν τη βάση για τις μελλοντικές υποχρεωτικές αγορές.
Το 2022, το Ταμείο Δημοσίων Επενδύσεων της Σαουδικής Αραβίας (PIF) και ο όμιλος Tadawul (χρηματιστηριακός φορέας), ίδρυσαν την Περιφερειακή Εθελοντική Εταιρεία Αγοράς Άνθρακα (RVCMC).
Τον περασμένο μήνα, η RVCMC ανακοίνωσε ότι είχε δημιουργήσει μια πλατφόρμα ανταλλαγής για τακτικές δημοπρασίες πιστώσεων άνθρακα «υψηλής ποιότητας».
Αυτό ακολουθεί δύο πιλοτικές δημοπρασίες που διοργανώθηκαν από την RVCMC κατά την περίοδο 2022-23, με αγοραστές όπως η Aramco, η Saudi Electricity Company και η ENOWA (θυγατρική της NEOM).
Από την πλευρά του, το Ομοσπονδιακό Διάταγμα των ΗΑΕ για την κλιματική αλλαγή (θα τεθεί σε ισχύ τον Μάιο του 2025), επιβάλλει την παρακολούθηση και τον έλεγχο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου σε όλους τους τομείς.
Εν τω μεταξύ, μερικές από τις πιο υψηλού προφίλ εταιρείες των ΗΑΕ καθιστούν την εμπορία άνθρακα κύρια επιχειρηματική στρατηγική.
Η ADNOC δημιουργεί ένα γραφείο εμπορίας άνθρακα. Εταιρείες όπως η εταιρεία κοινής ωφελείας Tabreed, η αεροπορική εταιρεία Etihad και η τράπεζα Emirates NBD δείχνουν το εύρος αυτής της δέσμευσης σε όλους τους τομείς.
Η Αίγυπτος φέτος ξεκίνησε την Αφρικανική Εθελοντική Αγορά άνθρακα (AFRICARBONX), καθιστώντας τον εαυτό της κέντρο εμπορίας πιστώσεων άνθρακα για έργα σε όλη την Αφρική.
Η Αραβία συμμορφώνεται… με τις εκπομπές άνθρακα
Η Σαουδική Αραβία εργάζεται σε μια πιλοτική φάση ενός εθνικού μοντέλου συμμόρφωσης με τις εκπομπές άνθρακα. Η κυβέρνηση μελετά επί του παρόντος το EU ETS και άλλα καθεστώτα συμμόρφωσης καθώς εφαρμόζει την πιλοτική φάση 2-3 ετών.
Το Ντουμπάι έχει δημιουργήσει ένα Εθνικό Μητρώο για Πιστώσεις Άνθρακα για να εξασφαλίσει το εμπόριο οργάνων υψηλής ποιότητας.
Η ACX (υποστηρίζεται από επενδύσεις από το κρατικό ταμείο Mubadala του Άμπου Ντάμπι), είναι το πρώτο πλήρως ρυθμιζόμενο χρηματιστήριο άνθρακα στον κόσμο, με άδεια χρήσης υπό το ρυθμιστικό καθεστώς της Παγκόσμιας Αγοράς του Άμπου Ντάμπι.
Ενώ οι χαμηλότεροι όγκοι συναλλαγών των τελευταίων δύο ετών οδήγησαν την ACX να επικεντρώσει τις συναλλαγές της στη Σιγκαπούρη, συνεχίζει να αναπτύσσει τις δραστηριότητές της στη Μέση Ανατολή και παραμένει ανοδική στην περιοχή.
Σε πορεία ενεργειακής μετάβασης
Οι χώρες της Μέσης Ανατολής εργάζονται τώρα για τα νέα καύσιμα, τεχνολογίες, υποδομές και βελτιώσεις απόδοσης που θα απαιτηθούν για να επιτευχθεί μια ενεργειακή μετάβαση.
Αλλά όλο και περισσότερο κοιτάζουν το εμπόριο άνθρακα ως σημαντικό, πράγματι απαραίτητο, μοχλό για την επιτάχυνσή του.
www.worldenergynews.gr
