Περιβάλλον

Ε.Ε.: Κινητοποίηση τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ για τις περιφέρειες που πλήττονται από την ενεργειακή μετάβαση

Ε.Ε.: Κινητοποίηση τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ για τις περιφέρειες που πλήττονται από την ενεργειακή μετάβαση

Επενδυτικό πρόγραμμα 1 τρισ. για ουδετερότητα της Ευρώπης έως το 2050 ως προς τις εκπομπές άνθρακα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε χθες (14/1) το επενδυτικό της πρόγραμμα ύψους 1 τρις. ευρώ, προκειμένου να επιτύχει τον στόχο της ουδετερότητας των εκπομπών άνθρακα το 2050, στηρίζοντας παράλληλα τις περιφέρειες παραγωγής άνθρακα να απομακρυνθούν από τα ορυκτά καύσιμα.

Η ΕΕ επιδιώκει να κινητοποιήσει δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις τα επόμενα 10 χρόνια για τη χρηματοδότηση της «νέας στρατηγικής ανάπτυξης» που θα οδηγήσει στην επίτευξη των κλιματικών στόχων. Ωστόσο, η Επιτροπή εκτιμά επίσης ότι θα χρειαστούν πρόσθετες επενδύσεις ύψους 260 δισ. Ευρώ ετησίως μόνο για να επιτευχθεί ο σημερινός στόχος του 2030, δηλαδή μείωση 50%- 55% των εκπομπών.

Συγκεκριμένα, η Κομισιόν ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός "μηχανισμού δίκαιης μετάβασης", (Just Transition Mechanism, JTM) ο οποίος θα αποτελεί το βασικό εργαλείο ώστε να διασφαλιστεί ότι "η μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία πραγματοποιείται με δίκαιο τρόπο, χωρίς να μένει κανείς στο περιθώριο". Ο Μηχανισμός, όπως ανακοινώθηκε, θα παρέχει «στοχευμένη στήριξη» ώστε να κινητοποιηθούν τουλάχιστον 100 δισ. Ευρώ κατά την περίοδο 2021-2027 στις περιφέρειες που πλήττονται περισσότερο, για την άμβλυνση των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της μετάβασης.

Σύμφωνα με την Κομισιόν ο Μηχανισμός θα δημιουργήσει τις αναγκαίες επενδύσεις για να βοηθηθούν οι εργαζόμενοι και οι κοινότητες που εξαρτώνται από την αλυσίδα αξίας των ορυκτών καυσίμων, όπως για παράδειγμα στην περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας στην Ελλάδα, που βασίζεται στο λιγνίτη και η οποία θα λάβει μόνη της 294 εκατομμύρια Ευρώ (τα οποία θα συμπληρωθούν με 1,2 δισ. Ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και μαζί με τα δάνεια της ΕΤΕπ θα φτάσουν τα 3,7 ως 4,4 δισ. ευρώ).

Λειτουργία ως πολιτικής συνοχής για τον Μηχανισμό Δίκαιης Μετάβασης

Πρέπει να σημειωθεί ότι τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους, όλα τα κράτη μέλη συμφώνησαν να προσαρμόσουν τις οικονομίες τους ώστε τα επόμενα 30 χρόνια να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, εκτός της Πολωνίας η οποία θέλησε να δει πρώτα τις οικονομικές πρωτοβουλίες που θα ληφθούν. Πέραν της Πολωνίας, οι περιφέρειες με το μεγαλύτερο αριθμό θέσεων εργασίας στον τομέα του άνθρακα (ορυχεία και σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής) βρίσκονται στη Βουλγαρία, την Τσεχική Δημοκρατία, τη Γερμανία, την Ελλάδα και τη Ρουμανία, σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Ο πολυαναμενόμενος Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης (JTM) θα αποτελέσει μέρος του Σχεδίου Επένδυσης για την Αειφόρο Ευρώπη, το οποίο θα καλύψει την κοινωνική διάσταση του Green Deal, υποστηρίζοντας περιοχές που εξαρτώνται από τα ορυκτά καύσιμα - ειδικά αυτές που εξαρτώνται από τον άνθρακα, τον λιγνίτη, την τύρφη ή το πετρέλαιο σχιστόλιθος.

Σε σημαντικό βαθμό, το JTM θα λειτουργήσει κυρίως ως πολιτική συνοχής, καθώς θα απαιτήσει την ανάπτυξη και έγκριση σχεδίων από την Επιτροπή αλλά και εθνική συγχρηματοδότηση. Το JTM θα επικεντρωθεί σε τρεις διαστάσεις: οικονομική διαφοροποίηση, επανακατάρτιση και περιβαλλοντική μετάβαση. Ένα μέρος του προϋπολογισμού για την πολιτική συνοχής θα μεταφερθεί στο JTM.

Τρεις πυλώνες

Το JTM θα στηρίζεται σε τρεις πυλώνες: το  Just Transition Fund, το πρόγραμμα Invest EU και τα δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Το  Just Transition Fund θα περιλαμβάνει 7,5δις ευρώ «φρέσκα χρήματα» από τον μελλοντικό μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την υποστήριξη σχεδίων χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων επανακατάρτισης για τους ανθρακωρύχους, θέσεις εργασίας σε νέους οικονομικούς τομείς και εξοικονόμηση ενέργειας.

Το ταμείο, το οποίο στοχεύει στη δημιουργία μεταξύ 30 και 50 δισ. Ευρώ τα επόμενα επτά χρόνια, αποκλείει ρητά την υποστήριξη για ορυκτά καύσιμα.
Ωστόσο, οι εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ  ενδέχεται να μην δώσουν «πράσινο φως» στους αριθμούς που παρουσιάζει η Επιτροπή, δεδομένου ότι αυτό θα απαιτήσει από τα κράτη μέλη να αυξήσουν τις εθνικές τους συνεισφορές.

Η δεύτερη σημαντική συνεισφορά στο JTM θα προέλθει από το Invest EU, το πρόγραμμα που ήταν γνωστό ως το σχέδιο Juncker, το οποίο έχει ως στόχο να κινητοποιήσει μέχρι και 45 δισ. Ευρώ σε επενδύσεις. Πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι το πρόγραμμα Invest EU αφήνει «ανοικτή την πόρτα» για τη χρηματοδότηση υποδομών φυσικού αερίου, ενώ τα κεφάλαια της μετάβασης δεν θα χρηματοδοτήσουν την κατασκευή πυρηνικών εγκαταστάσεων.

Τέλος, η ΕΤΕπ θα συνεργαστεί στενά με την Επιτροπή για να κινητοποιήσει πρόσθετες επενδύσεις ύψους 25 έως 30 δισ. Ευρώ για το JTM. «Μέχρι το 2025, τουλάχιστον το ήμισυ της χρηματοδότησης [ΕΤΕπ] θα αφιερωθεί σε έργα δράσης για το κλίμα - διπλασιάστε το τι είναι σήμερα», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Valdis Dombrovskis.

www.worldenergynews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Δείτε επίσης