Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο, θα πρέπει μέσα στους επόμενους 3-4 μήνες να θεσπιστούν οι διαδικασίες και οι μονάδες παρακολούθησης της αγοράς στη ΡΑΕ, το Χρηματιστήριο Ενέργειας και τον ΑΔΜΗΕ
Τέσσερα μείζονα ζητήματα όσον αφορά τους κανόνες του παιχνιδιού στη νέα αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, που θα διαμορφωθεί με την ενεργοποίηση του Target Model, θέτουν οι ιδιωτικές εταιρίες παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, στο πλαίσιο του διαλόγου που βρίσκεται σε εξέλιξη με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τη ΡΑΕ και το Χρηματιστήριο Ενέργειας.
Πρώτον θεωρούν ότι θα πρέπει να υπάρχει ισχυρή παρακολούθηση των νέων αγορών ώστε να αποφευχθεί το φαινόμενο της πώλησης ενέργειας κάτω του κόστους από τον δεσπόζοντα παίκτη, δηλαδή τη ΔΕΗ, η οποία συνεχίζει να έχει αποκλειστική πρόσβαση στο λιγνίτη και τα μεγάλα υδροηλεκτρικά και μερίδιο άνω του 70% τόσο στη λιανική αγορά όσο και στο ανταγωνιστικό κομμάτι της χονδρικής αγοράς.
Δεύτερον ζητούν να τεθεί όριο και μάλιστα μονοψήφιο, στο ποσοστό της ενέργειας που θα μπορεί ο δεσπόζων προμηθευτής, δηλαδή η ΔΕΗ να διαθέτει ενέργεια με διμερή συμβόλαια, σε μεγάλους καταναλωτές όπως οι βιομηχανίες, ώστε να διασφαλιστεί η ρευστότητα στη νέα αγορά της επόμενης ημέρας.
Τρίτον ζητούν να διατηρηθεί η μεθοδολογία προσδιορισμού του μεταβλητού κόστους ειδικά για τις υδροηλεκτρικές μονάδες της ΔΕΗ, όχι για να λειτουργεί ως κατώφλι όπως συμβαίνει σήμερα για όλες τις μονάδες, αλλά για να διαπιστώνεται εάν γίνεται και από τις υδροηλεκτρικές μονάδες συστηματική πώληση κάτω από το κόστος.
Τέταρτον θέτουν ζήτημα ύπαρξης τόσο μεταβατικής όσο και μόνιμης αγοράς διαθεσιμότητας ισχύος (πρόκειται για τους μηχανισμούς που μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών οι μονάδες αμείβονται για την παροχή υπηρεσίας επάρκειας στο σύστημα), ώστε να υπάρξουν τα κατάλληλα σήματα προς τους ιδιώτες επενδυτές για να προχωρήσουν στις επενδύσεις που είναι αναγκαίες για τη διασφάλιση της επάρκειας του συστήματος ειδικά σε ότι αφορά τις αιχμές της ζήτησης.
Συνολική εποπτεία από τη ΡΑΕ
Τις θέσεις του Συνδέσμου των ιδιωτικών εταιριών παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας παρουσίασε πρόσφατα σε συνέδριο ο γενικός διευθυντής του ΕΣΑΗ, Γιώργος Στάμτσης.
Σύμφωνα με τον κ. Στάμτση για να διασφαλιστεί ο υγιής ανταγωνισμός στη νέα αγορά θα πρέπει μέσα στους επόμενους 3-4 μήνες να θεσπιστούν οι διαδικασίες και οι μονάδες παρακολούθησης της αγοράς στη ΡΑΕ, το Χρηματιστήριο Ενέργειας και τον ΑΔΜΗΕ. Η ΡΑΕ θα πρέπει να έχει τη συνολική εποπτεία της παρακολούθησης, βασιζόμενη στα στοιχεία και την ανάλυση που σε καθημερινή βάση θα της παρέχουν το ΕΧΕ και ο ΑΔΜΗΕ.
Οι μονάδες αυτές μέσω της υποχρέωσης υποβολής τεχνικοοικονομικών δηλώσεων, θα παρακολουθούν τη συμπεριφοράς των συμμετεχόντων και θα εντοπίζουν ενδεχόμενες αντί-ανταγωνιστικές πρακτικές.
Όπως τόνισε ο κ. Στάμτσης θα πρέπει να δοθεί βαρύτητα κατά τη διαδικασία παρακολούθησης στη συστηματική πώληση ενέργειας κάτω από το κόστος και πρόσθεσε: «Φυσικά, ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός REMIT και ο Κανονισμός του ΕΧΕ επιτρέπουν μεμονωμένες προσφορές ακόμα και σε αρνητικές τιμές. Εάν όμως μια τέτοια συμπεριφορά παρατηρείται συστηματικά και επί μακρύ χρονικό διάστημα π.χ. μια εβδομάδα, τότε θα πρέπει να διερευνηθεί εάν αυτή η πρακτική συνιστά συστηματική πώληση κάτω από το κόστος και εάν βλάπτει τον υγιή ανταγωνισμό. Τέτοιες περιπτώσεις θα πρέπει να ποινολογούνται με τις κυρώσεις που προβλέπονται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία και το εθνικό κανονιστικό πλαίσιο, ώστε να διασφαλίζονται ίσοι όροι για τους συμμετέχοντες στην αγορά».
Διατήρηση της μεθοδολογίας υπολογισμού του μεταβλητού κόστους των υδροηλεκτρικών μονάδων
Επίσης σύμφωνα πάντα με τον κ. Στάμτση απαραίτητη προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία της παρακολούθησης της αγοράς είναι να διατηρηθεί και στη νέα αγορά η μεθοδολογία υπολογισμού του μεταβλητού κόστους των υδροηλεκτρικών μονάδων. Αυτή η τιμή δεν θα λειτουργεί ως κατώφλι προσφοράς αλλά θα χρησιμοποιείται για να διαπιστωθεί εάν γίνεται και από τις υδροηλεκτρικές μονάδες συστηματική πώληση κάτω από το κόστος.
Επίσης σημείωσε ότι πρέπει οπωσδήποτε να επανέλθει ο ΑΔΜΗΕ με νέα πρόταση που να υπολογίζει την πραγματική διαθέσιμη ισχύ αυτών των μονάδων σε ημερήσια βάση.
Πολύ σημαντικό είναι επίσης να διασφαλιστεί επαρκής ενεργειακή ρευστότητα στη νέα Αγορά της Επόμενης Ημέρας, έτσι ώστε αυτή να παράγει και ρεαλιστικά οικονομικά σήματα.
Εάν, με τα δεδομένα μεγέθη των Συμμετεχόντων στην ελληνική αγορά, μεγάλο μέρος της ζήτησης καλυφθεί με διμερή συμβόλαια φυσικής παράδοσης τότε η Αγορά της Επόμενης Ημέρας θα καταλήξει να είναι μια ρηχή και μη ανταγωνιστική αγορά.
Για αυτό τον λόγο, η πρότασή του ΕΣΑΗ είναι να τεθεί ένα μονοψήφιο ποσοστό ως όριο στη ζήτηση των πελατών του που ένας μεγάλος Προμηθευτής θα μπορεί να καλύπτει εκτός της Αγοράς της Επόμενης Ημέρας.
Λειτουργία αγοράς διαθέσιμης ισχύος
Πέρα όμως από τις νέες αγορές ενέργειας και επικουρικών υπηρεσιών, θα πρέπει να δοθεί βαρύτητα και στη συμπλήρωση του σχεδιασμού με τη λειτουργία αγοράς διαθέσιμης ισχύος.
Είναι γνωστό ότι η μεταβατική αγορά διαθέσιμης ευέλικτης ισχύος ανεστάλη από τον περασμένο Απρίλιο. Θα πρέπει το ταχύτερο δυνατό να γίνει η κοινοποίηση από το Υπουργείο προς την DG Comp της τροποποίησης της αρχικής απόφασης, έτσι ώστε να είναι εφικτή η άμεση επανεκκίνηση δημοπρασιών στο πλαίσιο της μεταβατικής αγοράς διαθέσιμης ευέλικτης ισχύος.
Τη μεταβατική αγορά θα πρέπει βέβαια να διαδεχθεί η μακροχρόνια αγορά διαθέσιμης ισχύος έτσι ώστε έγκαιρα να δοθούν τα οικονομικά σήματα και να διασφαλιστεί από τον ΑΔΜΗΕ η απαραίτητη διαθέσιμη ισχύς που θα επιτρέψει την κάλυψη των αιχμών ζήτησης και την ασφαλή λειτουργία του Ηλεκτρικού Συστήματος την επόμενη δεκαετία σε συνθήκες πολύ μεγάλης διείσδυσης των κυμαινόμενων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Συνεχίζεται η μονοπωλιακή πρόσβαση στον λιγνίτη
Ο κ. Στάμτσης σχολίασε και την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ελληνική οικονομία σημειώνοντας ότι είναι αποκαλυπτική όσον αφορά το ζήτημα των λιγνιτών. Συγκεκριμένα, είπε, η Ελλάδα συνεχίζει να παραβαίνει τη δέσμευσή της για πρόσβαση τρίτων στη λιγνιτική παραγωγή ηλεκτρισμού.
Ακόμα και εάν οι τιμές των δικαιωμάτων εκπομπής έχουν ανατρέψει το τοπίο σχετικά με την ανταγωνιστικότητα των διαφόρων τεχνολογιών παραγωγής στη χώρα μας, αυτό είναι ένα ζήτημα που πρέπει να επιλυθεί με σεβασμό στο Ευρωπαϊκό πλαίσιο. Για αυτό και ο ΕΣΑΗ αναμένει τις σχετικές προτάσεις που θα καταθέσει η Ελληνική Κυβέρνηση τον ερχόμενο Ιανουάριο.
Υπάρχει ακόμη το ζήτημα των λιγνιτικών και πετρελαϊκών μονάδων που δεν συμμορφώνονται με τις προβλέψεις της Οδηγίας για τις βιομηχανικές εκπομπές.
Αυτό έχει βέβαια σημαντικές επιπτώσεις στη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρισμού καθώς μονάδες που έχουν ήδη συμπληρώσει τον επιτρεπόμενο αριθμό ωρών λειτουργίας συνεχίζουν άνευ ετέρου την κανονική παρουσία τους στην αγορά.
Αυτό το πρόβλημα αναμένεται μάλιστα να μεγεθυνθεί τους επόμενους μήνες αφού τον Ιούνιο 2020 λήγει η προθεσμία που έχει δοθεί στις λιγνιτικές μονάδες που έχουν ενταχθεί στο Μεταβατικό Εθνικό Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών για να προβούν σε αναβαθμίσεις έτσι ώστε να πληρούν τα νέα αυστηρά όρια εκπομπών που ισχύουν στην ΕΕ.
Σημαντικό είναι επίσης και το ζήτημα του ορθού και σύμφωνου με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό προσδιορισμού των απαραίτητων ποσοτήτων επικουρικών υπηρεσιών που ζητάει ο ΑΔΜΗΕ.
Το μέγεθος των επικουρικών υπηρεσιών επηρεάζει άμεσα το είδος και το μέγεθος της διαθέσιμης ισχύος που απομένει για την κάλυψη της ζήτησης ενέργειας, επομένως και τα αποτελέσματα της αγοράς. Είναι λοιπόν ένα ζήτημα που πρέπει οπωσδήποτε να επιλυθεί τους επόμενους μήνες, και πάντως πριν την έναρξη λειτουργίας του target model.
Τέλος σε ότι αφορά τη λειτουργία του ΔΕΔΔΗΕ ως διαχειριστή του δικτύου ο κ. Στάμτσης τόνισε ότι πρέπει να δοθεί προσοχή στις απαραίτητες κινήσεις εκ μέρους του Διαχειριστή Δικτύου για τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς. Αυτό σημαίνει άμεση υλοποίηση των εντολών Προμηθευτών για αποκοπή των στρατηγικών κακοπληρωτών, σημαίνει σχέδιο δράσης για ουσιαστική μείωση των ρευματοκλοπών και βέβαια σημαίνει την υλοποίηση επιτέλους του προγράμματος εγκατάστασης των έξυπνων μετρητών.
www.worldenergynews.gr
Πρώτον θεωρούν ότι θα πρέπει να υπάρχει ισχυρή παρακολούθηση των νέων αγορών ώστε να αποφευχθεί το φαινόμενο της πώλησης ενέργειας κάτω του κόστους από τον δεσπόζοντα παίκτη, δηλαδή τη ΔΕΗ, η οποία συνεχίζει να έχει αποκλειστική πρόσβαση στο λιγνίτη και τα μεγάλα υδροηλεκτρικά και μερίδιο άνω του 70% τόσο στη λιανική αγορά όσο και στο ανταγωνιστικό κομμάτι της χονδρικής αγοράς.
Δεύτερον ζητούν να τεθεί όριο και μάλιστα μονοψήφιο, στο ποσοστό της ενέργειας που θα μπορεί ο δεσπόζων προμηθευτής, δηλαδή η ΔΕΗ να διαθέτει ενέργεια με διμερή συμβόλαια, σε μεγάλους καταναλωτές όπως οι βιομηχανίες, ώστε να διασφαλιστεί η ρευστότητα στη νέα αγορά της επόμενης ημέρας.
Τρίτον ζητούν να διατηρηθεί η μεθοδολογία προσδιορισμού του μεταβλητού κόστους ειδικά για τις υδροηλεκτρικές μονάδες της ΔΕΗ, όχι για να λειτουργεί ως κατώφλι όπως συμβαίνει σήμερα για όλες τις μονάδες, αλλά για να διαπιστώνεται εάν γίνεται και από τις υδροηλεκτρικές μονάδες συστηματική πώληση κάτω από το κόστος.
Τέταρτον θέτουν ζήτημα ύπαρξης τόσο μεταβατικής όσο και μόνιμης αγοράς διαθεσιμότητας ισχύος (πρόκειται για τους μηχανισμούς που μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών οι μονάδες αμείβονται για την παροχή υπηρεσίας επάρκειας στο σύστημα), ώστε να υπάρξουν τα κατάλληλα σήματα προς τους ιδιώτες επενδυτές για να προχωρήσουν στις επενδύσεις που είναι αναγκαίες για τη διασφάλιση της επάρκειας του συστήματος ειδικά σε ότι αφορά τις αιχμές της ζήτησης.
Συνολική εποπτεία από τη ΡΑΕ
Τις θέσεις του Συνδέσμου των ιδιωτικών εταιριών παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας παρουσίασε πρόσφατα σε συνέδριο ο γενικός διευθυντής του ΕΣΑΗ, Γιώργος Στάμτσης.
Σύμφωνα με τον κ. Στάμτση για να διασφαλιστεί ο υγιής ανταγωνισμός στη νέα αγορά θα πρέπει μέσα στους επόμενους 3-4 μήνες να θεσπιστούν οι διαδικασίες και οι μονάδες παρακολούθησης της αγοράς στη ΡΑΕ, το Χρηματιστήριο Ενέργειας και τον ΑΔΜΗΕ. Η ΡΑΕ θα πρέπει να έχει τη συνολική εποπτεία της παρακολούθησης, βασιζόμενη στα στοιχεία και την ανάλυση που σε καθημερινή βάση θα της παρέχουν το ΕΧΕ και ο ΑΔΜΗΕ.
Οι μονάδες αυτές μέσω της υποχρέωσης υποβολής τεχνικοοικονομικών δηλώσεων, θα παρακολουθούν τη συμπεριφοράς των συμμετεχόντων και θα εντοπίζουν ενδεχόμενες αντί-ανταγωνιστικές πρακτικές.
Όπως τόνισε ο κ. Στάμτσης θα πρέπει να δοθεί βαρύτητα κατά τη διαδικασία παρακολούθησης στη συστηματική πώληση ενέργειας κάτω από το κόστος και πρόσθεσε: «Φυσικά, ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός REMIT και ο Κανονισμός του ΕΧΕ επιτρέπουν μεμονωμένες προσφορές ακόμα και σε αρνητικές τιμές. Εάν όμως μια τέτοια συμπεριφορά παρατηρείται συστηματικά και επί μακρύ χρονικό διάστημα π.χ. μια εβδομάδα, τότε θα πρέπει να διερευνηθεί εάν αυτή η πρακτική συνιστά συστηματική πώληση κάτω από το κόστος και εάν βλάπτει τον υγιή ανταγωνισμό. Τέτοιες περιπτώσεις θα πρέπει να ποινολογούνται με τις κυρώσεις που προβλέπονται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία και το εθνικό κανονιστικό πλαίσιο, ώστε να διασφαλίζονται ίσοι όροι για τους συμμετέχοντες στην αγορά».
Διατήρηση της μεθοδολογίας υπολογισμού του μεταβλητού κόστους των υδροηλεκτρικών μονάδων
Επίσης σύμφωνα πάντα με τον κ. Στάμτση απαραίτητη προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία της παρακολούθησης της αγοράς είναι να διατηρηθεί και στη νέα αγορά η μεθοδολογία υπολογισμού του μεταβλητού κόστους των υδροηλεκτρικών μονάδων. Αυτή η τιμή δεν θα λειτουργεί ως κατώφλι προσφοράς αλλά θα χρησιμοποιείται για να διαπιστωθεί εάν γίνεται και από τις υδροηλεκτρικές μονάδες συστηματική πώληση κάτω από το κόστος.
Επίσης σημείωσε ότι πρέπει οπωσδήποτε να επανέλθει ο ΑΔΜΗΕ με νέα πρόταση που να υπολογίζει την πραγματική διαθέσιμη ισχύ αυτών των μονάδων σε ημερήσια βάση.
Πολύ σημαντικό είναι επίσης να διασφαλιστεί επαρκής ενεργειακή ρευστότητα στη νέα Αγορά της Επόμενης Ημέρας, έτσι ώστε αυτή να παράγει και ρεαλιστικά οικονομικά σήματα.
Εάν, με τα δεδομένα μεγέθη των Συμμετεχόντων στην ελληνική αγορά, μεγάλο μέρος της ζήτησης καλυφθεί με διμερή συμβόλαια φυσικής παράδοσης τότε η Αγορά της Επόμενης Ημέρας θα καταλήξει να είναι μια ρηχή και μη ανταγωνιστική αγορά.
Για αυτό τον λόγο, η πρότασή του ΕΣΑΗ είναι να τεθεί ένα μονοψήφιο ποσοστό ως όριο στη ζήτηση των πελατών του που ένας μεγάλος Προμηθευτής θα μπορεί να καλύπτει εκτός της Αγοράς της Επόμενης Ημέρας.
Λειτουργία αγοράς διαθέσιμης ισχύος
Πέρα όμως από τις νέες αγορές ενέργειας και επικουρικών υπηρεσιών, θα πρέπει να δοθεί βαρύτητα και στη συμπλήρωση του σχεδιασμού με τη λειτουργία αγοράς διαθέσιμης ισχύος.
Είναι γνωστό ότι η μεταβατική αγορά διαθέσιμης ευέλικτης ισχύος ανεστάλη από τον περασμένο Απρίλιο. Θα πρέπει το ταχύτερο δυνατό να γίνει η κοινοποίηση από το Υπουργείο προς την DG Comp της τροποποίησης της αρχικής απόφασης, έτσι ώστε να είναι εφικτή η άμεση επανεκκίνηση δημοπρασιών στο πλαίσιο της μεταβατικής αγοράς διαθέσιμης ευέλικτης ισχύος.
Τη μεταβατική αγορά θα πρέπει βέβαια να διαδεχθεί η μακροχρόνια αγορά διαθέσιμης ισχύος έτσι ώστε έγκαιρα να δοθούν τα οικονομικά σήματα και να διασφαλιστεί από τον ΑΔΜΗΕ η απαραίτητη διαθέσιμη ισχύς που θα επιτρέψει την κάλυψη των αιχμών ζήτησης και την ασφαλή λειτουργία του Ηλεκτρικού Συστήματος την επόμενη δεκαετία σε συνθήκες πολύ μεγάλης διείσδυσης των κυμαινόμενων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Συνεχίζεται η μονοπωλιακή πρόσβαση στον λιγνίτη
Ο κ. Στάμτσης σχολίασε και την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ελληνική οικονομία σημειώνοντας ότι είναι αποκαλυπτική όσον αφορά το ζήτημα των λιγνιτών. Συγκεκριμένα, είπε, η Ελλάδα συνεχίζει να παραβαίνει τη δέσμευσή της για πρόσβαση τρίτων στη λιγνιτική παραγωγή ηλεκτρισμού.
Ακόμα και εάν οι τιμές των δικαιωμάτων εκπομπής έχουν ανατρέψει το τοπίο σχετικά με την ανταγωνιστικότητα των διαφόρων τεχνολογιών παραγωγής στη χώρα μας, αυτό είναι ένα ζήτημα που πρέπει να επιλυθεί με σεβασμό στο Ευρωπαϊκό πλαίσιο. Για αυτό και ο ΕΣΑΗ αναμένει τις σχετικές προτάσεις που θα καταθέσει η Ελληνική Κυβέρνηση τον ερχόμενο Ιανουάριο.
Υπάρχει ακόμη το ζήτημα των λιγνιτικών και πετρελαϊκών μονάδων που δεν συμμορφώνονται με τις προβλέψεις της Οδηγίας για τις βιομηχανικές εκπομπές.
Αυτό έχει βέβαια σημαντικές επιπτώσεις στη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρισμού καθώς μονάδες που έχουν ήδη συμπληρώσει τον επιτρεπόμενο αριθμό ωρών λειτουργίας συνεχίζουν άνευ ετέρου την κανονική παρουσία τους στην αγορά.
Αυτό το πρόβλημα αναμένεται μάλιστα να μεγεθυνθεί τους επόμενους μήνες αφού τον Ιούνιο 2020 λήγει η προθεσμία που έχει δοθεί στις λιγνιτικές μονάδες που έχουν ενταχθεί στο Μεταβατικό Εθνικό Σχέδιο Μείωσης Εκπομπών για να προβούν σε αναβαθμίσεις έτσι ώστε να πληρούν τα νέα αυστηρά όρια εκπομπών που ισχύουν στην ΕΕ.
Σημαντικό είναι επίσης και το ζήτημα του ορθού και σύμφωνου με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό προσδιορισμού των απαραίτητων ποσοτήτων επικουρικών υπηρεσιών που ζητάει ο ΑΔΜΗΕ.
Το μέγεθος των επικουρικών υπηρεσιών επηρεάζει άμεσα το είδος και το μέγεθος της διαθέσιμης ισχύος που απομένει για την κάλυψη της ζήτησης ενέργειας, επομένως και τα αποτελέσματα της αγοράς. Είναι λοιπόν ένα ζήτημα που πρέπει οπωσδήποτε να επιλυθεί τους επόμενους μήνες, και πάντως πριν την έναρξη λειτουργίας του target model.
Τέλος σε ότι αφορά τη λειτουργία του ΔΕΔΔΗΕ ως διαχειριστή του δικτύου ο κ. Στάμτσης τόνισε ότι πρέπει να δοθεί προσοχή στις απαραίτητες κινήσεις εκ μέρους του Διαχειριστή Δικτύου για τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς. Αυτό σημαίνει άμεση υλοποίηση των εντολών Προμηθευτών για αποκοπή των στρατηγικών κακοπληρωτών, σημαίνει σχέδιο δράσης για ουσιαστική μείωση των ρευματοκλοπών και βέβαια σημαίνει την υλοποίηση επιτέλους του προγράμματος εγκατάστασης των έξυπνων μετρητών.
www.worldenergynews.gr
