Η ΔΕΗ θα παίξει σημαντικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων αυτών και δεδομένης της δεσπόζουσας θέσης της στην Ενεργειακή αγορά τυχόν οικονομικά προβλήματα της θα έχουν αντίκτυπο σε όλους τους παίκτες της αγοράς.
Η μείωση της εξάρτησης από εισαγόμενη ενέργεια, η μεγιστοποίηση της διείσδυσης των ΑΠΕ, η επίτευξη σημαντικής μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) μέχρι το 2050, καθώς και η προστασία του τελικού καταναλωτή αποτελούν τους βασικούς άξονες του εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού.
Οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το κλίμα και την ενέργεια το 2030, όπως αναθεωρήθηκαν στις 30 Νοεμβρίου 2016 είναι οι εξής:
- Μείωση κατά 40% τουλάχιστον των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (από τα επίπεδα του 1990)
- Τουλάχιστον 27% το μερίδιο από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
- Τουλάχιστον 27% βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης
Οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες 2010/75 και 2015/2193 που αφορούν μονάδες καύσης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μεγαλύτερες και μικρότερες από 50 MW αντίστοιχα, θέτουν περιορισμούς στις εκπομπές SO2, ΝΟx
Η Ελληνική κυβέρνηση στο πλαίσιο υιοθέτησης συγκεκριμένων αναπτυξιακών και περιβαλλοντικών πολιτικών, με το Νόμο 3851/2010 προχώρησε στην αύξηση του εθνικού στόχου συμμετοχής των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας στο 20%. Ο στόχος αυτός εξειδικεύεται σε 40% συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή, 20% σε θέρμανση και ψύξη και 10% στις μεταφορές.
Ο αρχικός στόχος για το 2050 είναι οι εκπομπές αερίων ρύπων να παρουσιάσουν μείωση στα επίπεδα του 60%-70% σε σχέση με το 2005, ενώ ταυτόχρονα η ηλεκτροπαραγωγή να βασιστεί όσο είναι τεχνικά δυνατόν (στοχεύοντας κοντά στο 100%) στις ΑΠΕ με ταυτόχρονο εξηλεκτρισμό των μεταφορών σε μεγάλο βαθμό. Έτσι η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας θα σημαίνει πλέον σχεδόν μηδενικές εκπομπές, μείωση της χρήσης πετρελαιοειδών άρα και της ενεργειακής εξάρτησης και ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού.
Συγκεκριμένα προβλέπεται βαθμιαία απόσυρση των σημερινών σταθμών στερεών καυσίμων οι οποίοι το 2050 θα έχουν περιορισθεί στο 1GW ενώ οι σταθμοί φυσικού αερίου συνδυασμένου κύκλου θα είναι στα επίπεδα των 3GW.
Προβλέπεται μια πολύ μεγάλη διείσδυση των μεταβαλλόμενων ΑΠΕ όπου τα αιολικά θα φθάσουν τα 13-14GW και τα φωτοβολταϊκά θα φθάσουν τα 10-11,5GW.
Εν γένει διαφαίνεται ότι πηγαίνοντας προς το 2050 μια ορθολογική πολιτική στην ηλεκτροπαραγωγή θα πρέπει να στοχεύει σε μέση χρήση του φυσικού αερίου (μονάδες συνδυασμένου κύκλου συνολικής ισχύος περί τα 3 GW), λελογισμένη χρήση του λιγνίτη (της τάξεως του 1 GW) η οποία ενδέχεται να απαιτήσει τεχνολογία CCS και ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ της τάξεως του 85%.
Η πολιτική αυτή συνδέεται με περιβαλλοντικούς στόχους που αφορούν σε μείωση των εκπομπών τουλάχιστον κατά 60% σε σχέση με τα επίπεδα του 2005.
Το κόστος ηλεκτροπαραγωγής διαφαίνεται να ακολουθήσει και στην Ελλάδα την αναμενόμενη ανοδική τάση που θα παρατηρηθεί σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως έχει παρουσιαστεί και τεκμηριωθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η ανοδική αυτή πορεία του κόστους ηλεκτροπαραγωγής αναμένεται ότι θα συνεχισθεί μέχρι το 2030.
Αντίθετα, κατά την περίοδο 2030-2050 θα ακολουθήσει πτωτική πορεία, λόγω της μείωσης του κόστους επένδυσης των ΑΠΕ και του περιορισμού της χρήσης ορυκτών καυσίμων που επιβαρύνονται με σημαντικά κόστη εκπομπών.
Η ΔΕΗ θα παίξει σημαντικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων αυτών και δεδομένης της δεσπόζουσας θέσης της στην Ενεργειακή αγορά τυχόν οικονομικά προβλήματα της θα έχουν αντίκτυπο σε όλους τους παίκτες της αγοράς.
Η Κυβέρνηση και η τρόικα συμφώνησαν το 2015 να περιοριστεί το μερίδιο της Δ.Ε.Η., από το 95% της αγοράς, στο 50% μέχρι το 2020 και αυτό με μηδενικό οικονομικό αντάλλαγμα για την επιχείρηση και το Δημόσιο.
Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα απώλεια μεριδίων αγοράς καθώς η συμφωνία αυτή θα περιορίσει μέσα στα τρία επόμενα χρόνια τα έσοδα από 4.5 δις. σε 2.5 δις. Ευρώ .
Παράλληλα σήμερα καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες να ελέγξει τους ανεξόφλητους λογαριασμούς, και τα ληξιπρόθεσμα που υπερβαίνουν τα 3 δισ. ευρώ.και την έχουν φέρει σε δύσκολη θέση από πλευράς ρευστότητας.
Όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα - σε συνδυασμό με τις μειωμένες επενδύσεις για αναβάθμιση του τεχνολογικού επιπέδου των μονάδων της -σε μείωση της χρηματιστηριακής αξίας της μέσα σε δύο χρόνια από 2,5 δισ. ευρώ σε 600 εκατομμύρια.
Η Κυβέρνηση εγκατέλειψε -χωρίς απ’ ότι φαίνεται να έχει οικονομικά βιώσιμη εναλλακτική λύση-- το μοντέλο μεγάλης και μικρής ΔΕΗ της προηγούμενης Κυβέρνησης , που αποτελούσε βιώσιμη λύση στις Κοινοτικές υποχρεώσεις μας για απελευθέρωση της αγοράς και προχωρά σε πώληση λιγνιτικών μονάδων και παράλληλα από την μια στην ιδιωτικοποίηση του ΔΕΣΦΑ, αλλά από την άλλη περιορίζει το ποσοστό παραχώρησης του ΑΔΜΗΕ στο 24% .
Το πρόσφατο νομοσχέδιο που αφορά πώληση λιγνιτικών μονάδων δεν φαίνεται ότι θα μπορέσει να επιλύσει το πρόβλημα της ΔΕΗ και δεν διαφαίνεται να υπάρχει ολοκληρωμένο σχέδιο που να μπορεί να αντιμετωπίσει την κατάσταση αποτελεσματικά..
Είναι πολύ πιθανό να καταλήξει σύντομα η ΔΕΗ σε οικονομικό αδιέξοδο με ότι αυτό σημαίνει για την Ενεργειακή Ασφάλεια της χώρας μας.
Τα παρακάτω βήματα περιέχουν στόχους -με βάση και τις κοινοτικές υποχρεώσεις της χώρας – καθώς και προτάσεις για την διαμόρφωση του μελλοντικού ενεργειακού συστήματος σε ένα βιώσιμο οικονομικό ,ενεργειακό και περιβαλλοντικό πλαίσιο.
• Μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 60%-70% έως το 2050 ως προς το 2005 (σύμφωνα με τους εθνικούς στόχους)
• Μέγιστη αύξηση της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ (στο 100%)
• Μείωση στην κατανάλωση πετρελαιοειδών και σταδιακή απεξάρτηση από το λιγνίτη
• Διεύρυνση του δικτύου διανομής του φυσικού αερίου με στόχο η Ελλάδα να γίνει ο κόμβος εισόδου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
• Απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, ώστε να επιτευχθεί μείωση της τιμής πώλησης του ηλεκτρικού.
• Παρεμβάσεις για διευκόλυνση των αδειοδοτήσεων μονάδων ΑΠΕ
• Μέτρα Εξοικονόμησης Ενέργειας με διεύρυνση των προγραμμάτων ‘Εξοικονομώ κατ’ Οίκον’ και αντίστοιχες ενέργειες ενημέρωσης και πληροφόρησης του κοινού
• Ανάπτυξη και ενδυνάμωση της ΔΕΗ μέσω συμμαχιών με στρατηγικούς επενδυτές και εκπόνηση άμεσου σχεδίου κεφαλαιακής ενίσχυσης της μέσω συνεκμετάλλευσης μονάδων της ενεργοποιώντας ιδιωτικές επενδύσεις εκσυγχρονισμού τους.
• Ιδιωτικοποίηση του ΔΕΣΦΑ , αλλά και του ΑΔΜΗΕ προκειμένου να εξευρεθεί η απαραίτητη ρευστότητα.
• Εξυγιαντική παρέμβαση για να σωθεί η ΔΕΗ και να επιλύσει τα προβλήματα ρευστότητας με βάση ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ενεργειών και λειτουργικών και οργανωτικών παρεμβάσεων.
• Ενεργοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων σε αξιόπιστες υποδομές (υποδομών και μονάδων , διασύνδεσης νησιών και δικτύων) με στόχο την μείωση του ενεργειακού κόστους, την οικονομική εξυγίανση της Δ.Ε.Η την αποφυγή περαιτέρω μείωσης θέσεων εργασίας .
Στόχος πρέπει να είναι να μετατρέψουμε την κρίση στον τομέα της Ενέργειας σε ευκαιρία ανάπτυξης για τη χώρα.
Μόνος τρόπος για να γίνει η ενέργεια καταλύτης ανάπτυξης είναι να δώσουμε προτεραιότητα στην προσέλκυση επενδύσεων και στην υιοθέτηση των καλύτερων ευρωπαϊκών πρακτικών.
Του Κ. Αραβώση, Αναπλ. Καθηγητή ,Συντονιστή Ερευνητικής Μονάδας Οικονομικής του Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών ΕΜΠ
www.worldenergynews.gr
Οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το κλίμα και την ενέργεια το 2030, όπως αναθεωρήθηκαν στις 30 Νοεμβρίου 2016 είναι οι εξής:
- Μείωση κατά 40% τουλάχιστον των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (από τα επίπεδα του 1990)
- Τουλάχιστον 27% το μερίδιο από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
- Τουλάχιστον 27% βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης
Οι Ευρωπαϊκές Οδηγίες 2010/75 και 2015/2193 που αφορούν μονάδες καύσης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας μεγαλύτερες και μικρότερες από 50 MW αντίστοιχα, θέτουν περιορισμούς στις εκπομπές SO2, ΝΟx
Η Ελληνική κυβέρνηση στο πλαίσιο υιοθέτησης συγκεκριμένων αναπτυξιακών και περιβαλλοντικών πολιτικών, με το Νόμο 3851/2010 προχώρησε στην αύξηση του εθνικού στόχου συμμετοχής των ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας στο 20%. Ο στόχος αυτός εξειδικεύεται σε 40% συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή, 20% σε θέρμανση και ψύξη και 10% στις μεταφορές.
Ο αρχικός στόχος για το 2050 είναι οι εκπομπές αερίων ρύπων να παρουσιάσουν μείωση στα επίπεδα του 60%-70% σε σχέση με το 2005, ενώ ταυτόχρονα η ηλεκτροπαραγωγή να βασιστεί όσο είναι τεχνικά δυνατόν (στοχεύοντας κοντά στο 100%) στις ΑΠΕ με ταυτόχρονο εξηλεκτρισμό των μεταφορών σε μεγάλο βαθμό. Έτσι η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας θα σημαίνει πλέον σχεδόν μηδενικές εκπομπές, μείωση της χρήσης πετρελαιοειδών άρα και της ενεργειακής εξάρτησης και ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού.
Συγκεκριμένα προβλέπεται βαθμιαία απόσυρση των σημερινών σταθμών στερεών καυσίμων οι οποίοι το 2050 θα έχουν περιορισθεί στο 1GW ενώ οι σταθμοί φυσικού αερίου συνδυασμένου κύκλου θα είναι στα επίπεδα των 3GW.
Προβλέπεται μια πολύ μεγάλη διείσδυση των μεταβαλλόμενων ΑΠΕ όπου τα αιολικά θα φθάσουν τα 13-14GW και τα φωτοβολταϊκά θα φθάσουν τα 10-11,5GW.
Εν γένει διαφαίνεται ότι πηγαίνοντας προς το 2050 μια ορθολογική πολιτική στην ηλεκτροπαραγωγή θα πρέπει να στοχεύει σε μέση χρήση του φυσικού αερίου (μονάδες συνδυασμένου κύκλου συνολικής ισχύος περί τα 3 GW), λελογισμένη χρήση του λιγνίτη (της τάξεως του 1 GW) η οποία ενδέχεται να απαιτήσει τεχνολογία CCS και ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ της τάξεως του 85%.
Η πολιτική αυτή συνδέεται με περιβαλλοντικούς στόχους που αφορούν σε μείωση των εκπομπών τουλάχιστον κατά 60% σε σχέση με τα επίπεδα του 2005.
Το κόστος ηλεκτροπαραγωγής διαφαίνεται να ακολουθήσει και στην Ελλάδα την αναμενόμενη ανοδική τάση που θα παρατηρηθεί σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως έχει παρουσιαστεί και τεκμηριωθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η ανοδική αυτή πορεία του κόστους ηλεκτροπαραγωγής αναμένεται ότι θα συνεχισθεί μέχρι το 2030.
Αντίθετα, κατά την περίοδο 2030-2050 θα ακολουθήσει πτωτική πορεία, λόγω της μείωσης του κόστους επένδυσης των ΑΠΕ και του περιορισμού της χρήσης ορυκτών καυσίμων που επιβαρύνονται με σημαντικά κόστη εκπομπών.
Η ΔΕΗ θα παίξει σημαντικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων αυτών και δεδομένης της δεσπόζουσας θέσης της στην Ενεργειακή αγορά τυχόν οικονομικά προβλήματα της θα έχουν αντίκτυπο σε όλους τους παίκτες της αγοράς.
Η Κυβέρνηση και η τρόικα συμφώνησαν το 2015 να περιοριστεί το μερίδιο της Δ.Ε.Η., από το 95% της αγοράς, στο 50% μέχρι το 2020 και αυτό με μηδενικό οικονομικό αντάλλαγμα για την επιχείρηση και το Δημόσιο.
Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα απώλεια μεριδίων αγοράς καθώς η συμφωνία αυτή θα περιορίσει μέσα στα τρία επόμενα χρόνια τα έσοδα από 4.5 δις. σε 2.5 δις. Ευρώ .
Παράλληλα σήμερα καταβάλλει σημαντικές προσπάθειες να ελέγξει τους ανεξόφλητους λογαριασμούς, και τα ληξιπρόθεσμα που υπερβαίνουν τα 3 δισ. ευρώ.και την έχουν φέρει σε δύσκολη θέση από πλευράς ρευστότητας.
Όλα αυτά έχουν σαν αποτέλεσμα - σε συνδυασμό με τις μειωμένες επενδύσεις για αναβάθμιση του τεχνολογικού επιπέδου των μονάδων της -σε μείωση της χρηματιστηριακής αξίας της μέσα σε δύο χρόνια από 2,5 δισ. ευρώ σε 600 εκατομμύρια.
Η Κυβέρνηση εγκατέλειψε -χωρίς απ’ ότι φαίνεται να έχει οικονομικά βιώσιμη εναλλακτική λύση-- το μοντέλο μεγάλης και μικρής ΔΕΗ της προηγούμενης Κυβέρνησης , που αποτελούσε βιώσιμη λύση στις Κοινοτικές υποχρεώσεις μας για απελευθέρωση της αγοράς και προχωρά σε πώληση λιγνιτικών μονάδων και παράλληλα από την μια στην ιδιωτικοποίηση του ΔΕΣΦΑ, αλλά από την άλλη περιορίζει το ποσοστό παραχώρησης του ΑΔΜΗΕ στο 24% .
Το πρόσφατο νομοσχέδιο που αφορά πώληση λιγνιτικών μονάδων δεν φαίνεται ότι θα μπορέσει να επιλύσει το πρόβλημα της ΔΕΗ και δεν διαφαίνεται να υπάρχει ολοκληρωμένο σχέδιο που να μπορεί να αντιμετωπίσει την κατάσταση αποτελεσματικά..
Είναι πολύ πιθανό να καταλήξει σύντομα η ΔΕΗ σε οικονομικό αδιέξοδο με ότι αυτό σημαίνει για την Ενεργειακή Ασφάλεια της χώρας μας.
Τα παρακάτω βήματα περιέχουν στόχους -με βάση και τις κοινοτικές υποχρεώσεις της χώρας – καθώς και προτάσεις για την διαμόρφωση του μελλοντικού ενεργειακού συστήματος σε ένα βιώσιμο οικονομικό ,ενεργειακό και περιβαλλοντικό πλαίσιο.
• Μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 60%-70% έως το 2050 ως προς το 2005 (σύμφωνα με τους εθνικούς στόχους)
• Μέγιστη αύξηση της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ (στο 100%)
• Μείωση στην κατανάλωση πετρελαιοειδών και σταδιακή απεξάρτηση από το λιγνίτη
• Διεύρυνση του δικτύου διανομής του φυσικού αερίου με στόχο η Ελλάδα να γίνει ο κόμβος εισόδου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
• Απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, ώστε να επιτευχθεί μείωση της τιμής πώλησης του ηλεκτρικού.
• Παρεμβάσεις για διευκόλυνση των αδειοδοτήσεων μονάδων ΑΠΕ
• Μέτρα Εξοικονόμησης Ενέργειας με διεύρυνση των προγραμμάτων ‘Εξοικονομώ κατ’ Οίκον’ και αντίστοιχες ενέργειες ενημέρωσης και πληροφόρησης του κοινού
• Ανάπτυξη και ενδυνάμωση της ΔΕΗ μέσω συμμαχιών με στρατηγικούς επενδυτές και εκπόνηση άμεσου σχεδίου κεφαλαιακής ενίσχυσης της μέσω συνεκμετάλλευσης μονάδων της ενεργοποιώντας ιδιωτικές επενδύσεις εκσυγχρονισμού τους.
• Ιδιωτικοποίηση του ΔΕΣΦΑ , αλλά και του ΑΔΜΗΕ προκειμένου να εξευρεθεί η απαραίτητη ρευστότητα.
• Εξυγιαντική παρέμβαση για να σωθεί η ΔΕΗ και να επιλύσει τα προβλήματα ρευστότητας με βάση ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ενεργειών και λειτουργικών και οργανωτικών παρεμβάσεων.
• Ενεργοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων σε αξιόπιστες υποδομές (υποδομών και μονάδων , διασύνδεσης νησιών και δικτύων) με στόχο την μείωση του ενεργειακού κόστους, την οικονομική εξυγίανση της Δ.Ε.Η την αποφυγή περαιτέρω μείωσης θέσεων εργασίας .
Στόχος πρέπει να είναι να μετατρέψουμε την κρίση στον τομέα της Ενέργειας σε ευκαιρία ανάπτυξης για τη χώρα.
Μόνος τρόπος για να γίνει η ενέργεια καταλύτης ανάπτυξης είναι να δώσουμε προτεραιότητα στην προσέλκυση επενδύσεων και στην υιοθέτηση των καλύτερων ευρωπαϊκών πρακτικών.
Του Κ. Αραβώση, Αναπλ. Καθηγητή ,Συντονιστή Ερευνητικής Μονάδας Οικονομικής του Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών ΕΜΠ
www.worldenergynews.gr
