Απόψεις

Λάμπρος Τζούμης (Αντιστράτηγος ε.α.): Ο μεγαλοϊδεατισμός του Ερντογάν και οι διεκδικήσεις της Τουρκίας στη Ν.Α. Μεσόγειο

Λάμπρος Τζούμης (Αντιστράτηγος ε.α.): Ο μεγαλοϊδεατισμός του Ερντογάν και οι διεκδικήσεις της Τουρκίας στη Ν.Α. Μεσόγειο
Το προσεχές διάστημα θα υπάρχει μια αυξανόμενη προκλητικότητα από την πλευρά της Τουρκίας με σκοπό τη δημιουργία τετελεσμένων και την παρεμπόδιση των εθνικών κυριαρχικών μας δικαιωμάτων
Εδώ και ένα χρόνο περίπου παρατηρούμε μια μετάλλαξη της Τουρκίας τόσο στο εσωτερικό της αλλά και στις σχέσεις της με τις χώρες της Δύσης, η οποία όπως είναι φυσικό ενδιαφέρει άμεσα την Ελλάδα, καθόσον αποτελεί συνεχής προτεραιότητα της εξωτερικής μας πολιτικής.
Θα εξετάσουμε λοιπόν ποιοι είναι οι παράγοντες που συντελούν στη μετάλλαξη αυτή και πως μας επηρεάζει αυτή.
Εδώ και μια δεκαετία περίπου στην πολιτική ηγεσία της Τουρκίας κυριαρχεί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος φαίνεται ότι θα θέσει τη δική του σφραγίδα και το αποτύπωμα, στη σύγχρονη τουρκική ιστορία και θέλει να αντικαταστήσει τον Κεμάλ Ατατούρκ στο τουρκικό εθνικό υποσυνείδητο.
Παρατηρούμε ότι ο Ερντογάν συχνά χρησιμοποιεί μια ρητορική που χαρακτηρίζεται από καταγγελτικό και αμετροεπή λόγο για τις χώρες της Δύσης με στοιχεία έντονου μεγαλοϊδεατισμού.
Οι λόγοι είναι, ότι :
-    Έχει διατελέσει για περισσότερα από έντεκα χρόνια πρωθυπουργός και τρία πρόεδρος και αισθάνεται παντοδύναμος μετά τις αλλεπάλληλες εκλογικές επιτυχίες του.
-    Είναι απαλλαγμένος από το βάρος των διεθνών υποχρεώσεων, ιδιαίτερα αυτών που προκύπτουν από την Ευρωπαϊκή Ενωση, αφού έχει αποδεχθεί ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να ενταχθεί σε αυτήν στο άμεσο μέλλον. Αντιλαμβάνεται ότι η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας έχει «παγώσει» και ήδη υπάρχουν χώρες όπως η Γερμανία, Ολλανδία κ.λπ που ζητούν η de facto παγωμένη διαδικασία να γίνει de jure.
-    Οι σχέσεις του με τις υπερδυνάμεις εξαρτώνται από τη στρατηγική θέση της Τουρκίας, που είναι αναβαθμισμένη την περίοδο αυτή λόγω των γειτονικών συρράξεων, γεγονός που του επιτρέπει ευέλικτους χειρισμούς. Υιοθετεί τη θεωρία που έχει διατυπωθεί στο δόγμα Ναταβούτογλου, ότι η Τουρκία λόγω της γεωπολιτικής της θέσης και της ιστορίας της ως συνέχεια της οθωμανικής αυτοκρατορίας, έχει τη δυνατότητα να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο με παγκόσμια στρατηγική σημασία.  Διατηρεί μια ανεξάρτητη και επαμφοτερίζουσα πολλές φορές στάση σε μια σειρά θεμάτων, με αρνητικό πρόσημο για τη Δύση και για τα συμφέροντα των ΗΠΑ, προσδοκώντας ότι θα γίνει προσπάθεια για επαναφορά της Τουρκίας με απώτερο στόχο να κεφαλοποιήσει αυτήν με τα μέγιστα δυνατά οφέλη.
-    Αισθάνεται ότι οι χώρες της Δύσης τον υπονόμευσαν στο δημοψήφισμα για την προεδρική μεταρρύθμιση και δεν του παρείχαν την απαιτούμενη στήριξη κατά τη διάρκεια του στρατιωτικού πραξικοπήματος, η κατάληξή του οποίου του έδωσε την αίσθηση παντοδυναμίας και του έλυσε τα χέρια για την εξαφάνιση των πολιτικών αντιπάλων του, είτε αυτοί προέρχονται από τον χώρο του Γκιουλέν είτε από τον χώρο του κοσμικού κατεστημένου.

Κίνδυνος θερμού επεισοδίου

Διαπιστώνουμε επίσης σε ότι αφορά τη χώρα μας μια ποιοτική αναβάθμιση της αναθεωρητικής στρατηγικής της Άγκυρας σε λεκτικό και επιχειρησιακό επίπεδο, γεγονός που ελλοχεύει σοβαρούς κινδύνους για δημιουργία θερμού επεισοδίου που θα  προκύψει από ένα ατύχημα ή μια προσχεδιασμένη ενέργεια.
Επί δεκαετίες, οι ελληνοτουρκικές σχέσεις περιστρέφονταν αποκλειστικά γύρω από τις νομικές και πολιτικές διαφορές των δύο χωρών.
Η πάγια τουρκική τακτική απέναντι στη χώρα μας ήταν και είναι η δημιουργία ζητημάτων-συχνά στερούμενων νομικής βάσης-με σκοπό τον εμπλουτισμό του καταλόγου των διμερών διαφορών, θεωρώντας κάποια από αυτά ως διαπραγματευτικά χαρτιά ή μέσα άσκησης πίεσης όπως είναι π.χ. οι γκρίζες ζώνες.
Τα τελευταία χρόνια ωστόσο, Ελλάδα και Κύπρος θεωρήθηκαν  από τους γείτονες ότι εμπλέκονται επιπλέον και με το γεγονός της πιθανής ανεύρεσης κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου στην Ανατολική Μεσόγειο.
Πριν ένα χρόνο περίπου ανακοινώθηκαν τα πρώτα αποτελέσματα μετά από έρευνες στην Κυπριακή ΑΟΖ, σύμφωνα με τις οποίες υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για ύπαρξη σημαντικού κοιτάσματος φυσικού αερίου στο οικόπεδο «6», το οποίο προσομοιάζει με αυτό του Ισραηλινού Λεβιάθαν και του Αιγυπτιακού Ζόρ.
Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος του κοιτάσματος να αναφερθεί ότι  το Λεβιάθαν και το Ζόρ έχουν αποθέματα 640 και 850 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου αντίστοιχα, με την ετήσια κατανάλωση φυσικού αερίου του Ισραήλ και της Αιγύπτου να είναι περίπου εφτά και πενήντα δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αντίστοιχα.
Η Τουρκία μετά τις ανακοινώσεις περί  ανακάλυψης του κοιτάσματος τον Απρίλιο του 2017, με επιστολή του μονίμου αντιπροσώπου της προς τον γ.γ. του ΟΗΕ, έθεσε ζήτημα συνολικής οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) με την Ελλάδα και την Κύπρο.
Η Τουρκία ουσιαστικά απορρίπτει τη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Κύπρου - Αιγύπτου και στο πλαίσιο αυτό, αμφισβητεί και τις εν εξελίξει έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ, τονίζοντας ότι αυτές επικάθονται σε τουρκική υφαλοκρηπίδα.
Μάλιστα, τονίζεται ότι η τουρκική υφαλοκρηπίδα στις προαναφερθείσες περιοχές ακολουθεί τη μέση γραμμή Τουρκίας - Αιγύπτου.
Και προστίθεται στο δυτικό τερματικό σημείο αυτών ανατολικά της Ρόδου και του Καστελλόριζου.

Ο κρίσιμος ρόλος του Καστελόριζου

Η περιοχή του νησιωτικού συμπλέγματος της Μεγίστης ή Καστελόριζου (14 συνολικά νησιά), είναι ένας χώρος με τεράστια γεωπολιτική σημασία, που επηρεάζει τη χάραξη των θαλασσίων ζωνών ανάμεσα στις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου.
Αν η Τουρκία δεχτεί ότι η περιοχή του Καστελόριζου ανήκει στην Ελληνική ΑΟΖ, τότε αποτελεί σημείο οριοθέτησης της ΑΟΖ της Ελλάδας με την Αίγυπτο και με την Κύπρο και συνεπώς η Τουρκία δεν έχει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο, ώστε να συμπεριληφθεί και αυτή στη διαχείριση του υποθαλάσσιου πλούτου της περιοχής.
Από την περασμένη Παρασκευή 9 Φεβρουαρίου, όπως είναι γνωστό το πλωτό γεωτρύπανο «Saipem 12000» της εταιρίας ENI ιταλικών συμφερόντων, βρίσκεται περικυκλωμένο και καθηλωμένο από σκάφη του Τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού, ύστερα από την πειρατική παρεμπόδιση του πλου του, ενώ επρόκειτο να προβεί σε έρευνες στο οικόπεδο 3 της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η Κατοχική Τουρκοκυπριακή κυβέρνηση με ανακοίνωση που εξέδωσε έκανε λόγο για μονομερή ανακήρυξη της ΑΟΖ από την Ελληνοκυπριακή πλευρά επισημαίνοντας πως δεν θα αποδεχθεί την επέκταση των ερευνητικών δραστηριοτήτων στο τεμάχιο 3.
Έτσι η Τουρκία δέσμευσε με παράνομη NAVTEX περιοχή εντός της Κυπριακής ΑΟΖ για Ασκήσεις του Πολεμικού της Ναυτικού και ανάγκασε το γεωτρύπανο να σταματήσει κάτι που επισημαίνεται είχε προαναγγείλει με έμμεσο αλλά σαφή τρόπο και ο Τούρκος ΥΠΕΞ κ. Mevlut Cavusoglu μόλις μία εβδομάδα πριν.
Η Ιταλία υποχωρώντας στις τουρκικές απειλές, έδωσε εντολή στο γεωτρύπανο να αγκυροβολήσει στο Κάβο Γκρέκο 15 ναυτικά μίλια μακριά τεμάχιο «3» της κυπριακής ΑΟΖ, μέχρι την «επίλυση» του ζητήματος.
Η Τουρκία εδώ και μερικά χρόνια έχει προβεί σε μια σειρά ενεργειών με σκοπό την επαύξηση των θαλάσσιων ερευνητικών δυνατοτήτων της. Αρχικά παρόπλισε το ωκεανογραφικό σκάφος «Πίρι Ρέις» και το απέσυρε στο κατεχόμενο λιμάνι της Αμμοχώστου, λόγω παλαιότητας.
Η προσπάθεια της Τουρκίας για ναύλωση σκαφών ξένων εταιριών δεν ευοδώθηκε αρχικά, καθόσον αυτές αρνούνταν να ναυλώσουν τα ερευνητικά πλοία τους, όταν πληροφορούνταν ότι η Τουρκία θα τα έστελνε σε περιοχές αμφισβητούμενης κυριότητας.
Το 2012 αγόρασε από τη Νορβηγία έναντι ποσού 220 περίπου εκατ. δολαρίων το ερευνητικό σκάφος «Μπαρμπαρός Χαϊρεντίν Πασά».
Η Τουρκία στην προσπάθεια της για ενίσχυση των ερευνητικών δραστηριοτήτων της προχώρησε στη συνέχεια σε δύο κινήσεις.
Το 2017 ναυπήγησε ένα ακόμα ερευνητικό σκάφος, που στοίχισε περίπου 120 εκατ. δολάρια και παράλληλα έχει προβεί στην ενοικίαση ή αγορά χωρίς δυνατότητα επιβεβαίωσης περί αυτού, ενός ακόμα Νορβηγικού σκάφους, το κόστος του οποίου ανέχεται σε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, το οποίο βρίσκεται αγκυροβολημένο στον κόλπο της Νικομήδειας. Την παρούσα φάση αναζητείται προσωπικό με κατάλληλη τεχνογνωσία για επάνδρωση του σκάφους αυτού, προκειμένου η Τουρκία να αρχίσει έρευνες στην Ν.Α. Μεσόγειο.

Τουρκική προσπάθεια για δημιουργία τετελεσμένων

Εκτιμάται ότι το προσεχές διάστημα θα υπάρχει μια αυξανόμενη προκλητικότητα από την πλευρά της Τουρκίας στην περιοχή με σκοπό τη δημιουργία τετελεσμένων και την παρεμπόδιση των εθνικών κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.
Οι αναμενόμενες εξελίξεις, σε συνδυασμό με μια σειρά ενεργειών από την πλευρά της Τουρκίας, που υπονομεύουν και θέτουν σε κίνδυνο τις σχέσεις ανάμεσα στις δυο χώρες, έχουν δημιουργήσει μια ιδιαίτερα λεπτή, όσο και ανησυχητική κατάσταση, την οποία πρέπει συνολικά να αντιμετωπίσουμε.
Εκτός λοιπόν από τις δηλώσεις, τα διαβήματα και την επίκληση του διεθνούς δικαίου από την πλευρά μας για την αναθεωρητική στρατηγική της Άγκυρας, απαιτείται :
-    Η έκτακτη σύγκληση του Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής, που προβλέπεται στο αρ. 82 παρ. 4 του Συντάγματος, βάσει του ν.3132/2003 παρ.3, με αποκλειστικό θέμα την εν γένει στάση της Τουρκίας το τελευταίο χρονικό διάστημα, και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
-    Η μελέτη για όσο το δυνατόν νωρίτερα αναδιάρθρωση του μηχανισμού εθνικής ασφάλειας με αντιμετώπιση θεσμικών αδυναμιών σε θέματα χειρισμού κρίσεων (Συγκρότηση Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας).
-    Η διατήρηση και επαύξηση της επιχειρησιακής ετοιμότητας και ικανότητας των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων
-    Το κυριότερο είναι πολιτική βούληση για διεκδίκηση των εθνικών μας συμφερόντων και εκπόνηση εθνικής στρατηγικής που θα προκύψει από διακομματική εθνική συνεννόηση, με σταθερότητα και συνέπεια ανεξάρτητα εσωτερικών πολιτικών διακυμάνσεων.

www.worldenergynews.gr

Ρoή Ειδήσεων

Δείτε επίσης