Οι θέσεις στη διαβούλευση για το νέο νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ
Την απουσία πρόβλεψης για μηχανισμό αποζημιώσεων και για του πόρους που θα τις καλύπτουν αλλά και την απουσία πλαισίου για την εφαρμογή των περιορισμών, εντοπίζει ο ΑΔΜΗΕ στο σχόλιό του στη διαβούλευση του νέου νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ, που ολοκληρώθηκε στις 15/4.
Όπως τονίζει δημιουργείται «ανασφάλεια δικαίου στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και η εσφαλμένη εντύπωση περί ενδεχόμενης ευθύνης του Διαχειριστή». Ο ΑΔΜΗΕ αναφέρει ότι από τις διατάξεις του σχεδίου νόμου, προκύπτει μεγάλη ασάφεια ως προς το πλαίσιο αποζημιώσεων των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας λόγω περικοπών, καθότι δεν προσδιορίζεται ούτε το πλαίσιο και οι διαδικασίες εφαρμογής περιορισμών στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας που προηγούνται χρονικά, ούτε το πλαίσιο των αποζημιώσεων και οι πόροι από τους οποίους αυτές θα καλύπτονται.
Σημειώνει επίσης ότι η παρ. 2 του προτεινόμενου άρθρου 112, σε συνδυασμό με την έλλειψη πρόνοιας για τις αποζημιώσεις κατά τα άνω, ομοίως επιτείνει την ασάφεια για το κατά πόσον οι περικοπές που επιβάλλονται αποτελούν αντικείμενο οικονομικής αποζημίωσης και ποιος είναι ο υπόχρεος για τις αποζημιώσεις αυτές. Ειδικότερα, αναφέρει ότι με την εν λόγω διάταξη δημιουργείται η εντύπωση ότι ανατρέπεται ο σαφής όρος που περιλαμβάνεται ήδη, βάσει του Κανονισμού 2019/943, στις οριστικές προσφορές σύνδεσης που χορηγεί ο ΑΔΜΗΕ το τελευταίο διάστημα, περί δυνατότητας επιβολής περιορισμών έγχυσης πέραν του προβλεπόμενου ορίου χωρίς αποζημίωση.
Και κυρίως τονίζει ότι ο ΑΔΜΗΕ για λόγους που δεν ανάγονται σε αυτόν δεν δύναται να υπολογίσει το μέγεθος των περικοπών για λόγους δικτύου καθώς αυτό εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων που εκφεύγουν του ελέγχου του Διαχειριστή.
Επίσης επισημαίνει στις εξουσιοδοτικές διατάξεις του νομοσχεδίου προς την Ομάδα Διοίκησης Εργου απουσιάζει οποιαδήποτε μνεία για μηχανισμό αποζημίωσης των περικοπών.
Ο ΑΔΜΗΕ εξηγεί , ότι ως Διαχειριστής οφείλει να επιβάλλει τους αναγκαίους για την ασφαλή λειτουργία του ΕΣΜΗΕ περιορισμούς, ανεξαρτήτως ορίου, στη βάση ρητών σχετικών προβλέψεων του ρυθμιστικού πλαισίου. Για το λόγο αυτό, δεν είναι υπόχρεος καταβολής οποιασδήποτε αποζημίωσης από ίδιους πόρους του, διότι οι περικοπές που επιβάλλει δεν αποσκοπούν στην κάλυψη δικών του αναγκών, αλλά στην ομαλή λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος και την αδιάλειπτη τροφοδοσία του κοινωνικού συνόλου με ηλεκτρική ενέργεια. Με το παρόν νομοσχέδιο, από το οποίο απουσιάζει οποιαδήποτε πρόβλεψη για δημιουργία μηχανισμού αποζημιώσεων, γεννάται ανασφάλεια δικαίου στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και δημιουργείται η εσφαλμένη εντύπωση περί ενδεχόμενης ευθύνης του Διαχειριστή.
Πρόταση 10 σημείων από τον ΑΔΜΗΕ
Για την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του ζητήματος των περικοπών και ενδεχομένως τυχόν αποζημιώσεων, θα πρέπει προηγουμένως να επιλυθεί μια σειρά προβλημάτων που υφίστανται σήμερα και επιγραμματικά συνοψίζει ο ΑΔΜΗΕ σε 10 σημεία:
(α) αρχικά, θα πρέπει να προσδιοριστεί, μεταξύ των επιμέρους επιλογών που δίνονται από το άρθρο 13 του Κανονισμού 2019/943, ο τρόπος με τον οποίο θα γίνεται η επιλογή των μονάδων που θα περικόπτονται.
(β) προς άρση οποιασδήποτε ασάφειας, πρέπει να προβλεφθεί ρητά ότι οποιαδήποτε όρια περικοπών εκάστοτε προβλέπονται, συνδέονται μόνο με το ζήτημα της αποζημίωσης.
(γ) προς άρση οποιασδήποτε ασάφειας, πρέπει να προβλεφθεί και ρητά ότι ο ΑΔΜΗΕ δεν είναι υπόχρεος καταβολής των αποζημιώσεων, σύμφωνα και με την αιτιολογική του σχεδίου νόμου στο άρθρο 112.
(δ) οι μονάδες ΑΠΕ παράγουν ηλεκτρική ενέργεια ακόμα και σε περιόδους που όφειλαν να μην παράγουν-διότι δεν έχουν επιλεγεί στο πλαίσιο της αγοράς επόμενης ημέρας- παραβιάζοντας κατά τον τρόπο αυτό τα σχετικά προγράμματα αγοράς. Συνεπώς, ο ΑΔΜΗΕ αναγκάζεται να περικόπτει αναλογικά παραγωγή κατά τον πραγματικό χρόνο, λόγω έλλειψης των κατάλληλων αλλότριων διαδικασιών και υποδομής. Κατά συνέπεια, δεν τίθεται ζήτημα αποζημίωσης για εκείνους που όφειλαν να μην παράγουν.
(ε) οι μονάδες ΑΠΕ που συνδέονται στο Δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, δεν έχουν εγκαταστήσει τον κατάλληλο τεχνικό εξοπλισμό προκειμένου να ανταποκρίνονται στις εντολές περικοπών. Για το λόγο αυτό, οι περικοπές μπορούν να γίνονται στην παραγωγή ορισμένων μόνο σταθμών ΑΠΕ που έχουν τέτοιο εξοπλισμό. Συνεπώς, τη δεδομένη στιγμή, δεν μπορεί να υπολογιστεί το μέγεθος των περικοπών γιατί αυτό συνδέεται με μια σειρά παραγόντων που δεν εξαρτώνται από τον Διαχειριστή Συστήματος.
(στ) η πρόβλεψη ειδικών κατηγοριών σταθμών ΑΠΕ που υπόκεινται σε περικοπές μέχρι συγκεκριμένα όρια, αφενός δημιουργεί εσφαλμένη εντύπωση για τις αρμοδιότητες του ΑΔΜΗΕ, διότι υπαινίσσεται ότι περικοπές πάνω από τα συγκεκριμένα όρια δεν είναι επιτρεπτές αντίθετα δηλαδή με τις προβλέψεις του ευρωπαϊκού πλαισίου (π.χ. του Κανονισμού 943/2019), αφετέρου θα επιτείνει τις περικοπές που υφίστανται άλλες κατηγορίες σταθμών ΑΠΕ.
(ζ) οι περικοπές των λοιπών κατηγοριών ΑΠΕ επιτείνονται, έτι περαιτέρω, και από την ανεξέλεγκτη σύνδεση σταθμών ΑΠΕ χωρίς δυνατότητα ελέγχου στο επίπεδο του δικτύου διανομής.
(η) η αγορά επόμενης ημέρας δεν λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες εφεδρείας του Συστήματος, οι οποίες μπορεί να ικανοποιηθούν προσώρας κατά βάση μόνο από τη συμβατική παραγωγή. Ως εκ τούτου, ο ΑΔΜΗΕ αναγκάζεται να περικόπτει παραγωγή ΑΠΕ προκειμένου να ικανοποιηθούν οι λειτουργικές ανάγκες του συστήματος (εφεδρείες κλπ). Ο νόμος πρέπει να αποσαφηνίζει πλήρως αν και ποιοι δικαιούνται αποζημίωσης, η οποία προφανώς δεν πρέπει να καταβάλλεται από ίδιους πόρους του Διαχειριστή. Αντίθετα, θα πρέπει να προσδιοριστεί επακριβώς ο ειδικός λογαριασμός, οι υπόχρεοι εισροών, οι δικαιούχοι αποζημίωσης και ο διαχειριστής του.
(θ) Το άρθρο 13 του Κανονισμού 2019/943, το οποίο ρυθμίζει το ζήτημα της ανακατανομής, χρήζει εξειδίκευσης προκειμένου να προσδιοριστεί ποιες περικοπές συνιστούν ανακατανομή, ποιες περικοπές αποτελούν αντικείμενο αποζημίωσης και πώς προσδιορίζεται το ύψος της αποζημίωσης. Ακολούθως, θα πρέπει να προσδιοριστεί σαφώς ο μηχανισμός μέσω του οποίου θα προκύπτουν οι αναγκαίοι πόροι και τα υπόχρεα πρόσωπα.
(ι) Θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα για τις περικοπές που έχουν ήδη λάβει χώρα αφενός κατά το χρονικό διάστημα προ της θέσπισης του νόμου και αφετέρου κατά το χρονικό διάστημα μετά τη θέσπιση του νόμου και μέχρι την έναρξη ισχύος πλαισίου αποζημίωσης και Μηχανισμού Αντιστάθμισης Περικοπών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ.
Σημειώνει ότι τα ζητήματα αυτά θα έπρεπε να επιλυθούν στην ΟΔΕ του προτεινόμενου άρθρου 109, πλην όμως στις εξουσιοδοτικές διατάξεις του νομοσχεδίου προς την ΟΔΕ απουσιάζει οποιαδήποτε μνεία για μηχανισμό αποζημίωσης των περικοπών.
Για τις περικοπές
Ειδικά για το πλαίσιο των περικοπών λόγω του ενεργειακού ισοζυγίου, πρέπει κατά την άποψη του ΑΔΜΗΕ να ληφθούν υπόψη τα εξής:
(α) Στο μέλλον όπου η μεγάλη διείσδυση ΑΠΕ στο Σύστημα θα συνοδεύεται από την ανάγκη η παραγωγή των ΑΠΕ να περιορίζεται κυρίως στην αγορά επόμενης ημέρας, ιδίως σε ώρες χαμηλής ζήτησης, είναι αναγκαίο να εξειδικευτούν οι διατάξεις του άρθρου 12 του Κανονισμού 943/2019 σχετικά με την προτεραιότητα κατανομής. Συγκεκριμένα, πρέπει να αποσαφηνιστεί ο τρόπος εφαρμογής της προτεραιότητας κατανομής στην αγορά επόμενης ημέρας, δηλαδή αν αυτή θα λαμβάνεται υπόψη μόνο σε περίπτωση ίδιας τιμής προσφοράς, ενώ κατά τα λοιπά η επιλογή των ΑΠΕ θα λαμβάνει χώρα βάσει των τιμολογούμενων προσφορών τους.
(β) Ήδη στο πλαίσιο της αγοράς επόμενης ημέρας, λαμβάνουν χώρα οι περικοπές παραγωγής ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ, σε επίπεδο ΦΟΣΕ, και προκύπτει ο πρώτος προγραμματισμός παραγωγής. Στη φάση αυτή, δεν προβλέπεται αποζημίωση από τον εν λόγω Κανονισμό, και ο νόμος, άμεσα ή με ειδική εξουσιοδότηση, θα πρέπει να καθορίσει αν με βάση τις συμβάσεις των παραγωγών ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ και το πλαίσιο διαχρονικά, θα πρέπει ή όχι να προβλεφθεί κάποια αποζημίωση (π.χ. των ‘παλιών’ ή και ‘μικρών’ υπό όρους και πέραν κάποιου ορίου ανοχής όπως αναφέρεται).
(γ) Στη Διαδικασία Ενοποιημένου Προγραμματισμού, όπου μπορεί να προκύψει περικοπή παραγωγής ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ, ο νόμος, άμεσα ή μέσω ειδικής εξουσιοδότησης, πρέπει να αποσαφηνίσει αν οι περικοπές θα πρέπει να διενεργούνται στο πλαίσιο αγοράς ή με μηχανισμό εκτός αγοράς για την συμμέτοχή των ΑΠΕ και την τυχόν αποζημίωση κάποιων με βάση το άρθρο 13 του εν λόγω Κανονισμού. Ωστόσο, η όποια περικοπτόμενη ενέργεια ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ θα πρέπει να λογίζεται ως περικοπή μόνο εφόσον οδηγεί σε περιορισμό έγχυσης επιπλέον αυτού που έχει προκύψει βάσει του προγραμματισμού της αγοράς επόμενης ημέρας. Ο νόμος θα πρέπει να παρέχει επαρκή εξουσιοδότηση για τον καθορισμό των κατηγοριών δικαιούχων και τον τρόπο υπολογισμού της περικοπτόμενης ενέργειας, καθώς και της μεθοδολογία υπολογισμού της αποζημίωσης, δεδομένου ότι τα στοιχεία αυτά χρήζουν περαιτέρω εξειδίκευσης με την ΥΑ.
(δ) Ο όποιος προγραμματισμός παραγωγής ΑΠΕ/ΣΗΘΥΑ σε επίπεδο ΦΟΣΕ, θα πρέπει να εξειδικεύεται σε επίπεδο σταθμού, γιατί στον πραγματικό χρόνο, οι περικοπές γίνονται σε επίπεδο σταθμού. Η διαδικασία αυτή προφανώς θα περιγραφεί στο κανονιστικό/ρυθμιστικό πλαίσιο, ωστόσο, μεταβατικά, ο νόμος πρέπει να προβλέψει διαδικασία ώστε να τηρείται ο προγραμματισμός της αγοράς επόμενης ημέρας (ή και της Διαδικασίας Ενοποιημένου Προγραμματισμού), μέχρι τη θεσμοθέτηση και την εφαρμογή όλων των διαδικασιών που αναφέρθηκαν ανωτέρω (πέρα από τη διαδικασία αντιστάθμισης μεταξύ παραγωγών ΑΠΕ που πρέπει να επεκταθεί και στο μεταβατικό διάστημα για την αντικειμενική αδυναμία εφαρμογής του προγραμματισμού).
(ε) Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί να θεμελιώνεται δικαίωμα αποζημίωσης για την περικοπή παραγωγής σταθμού (στην ανακατανομή μέσω της Διαδικασίας Ενοποιημένου Προγραμματισμού ή στον πραγματικό χρόνο) για ενέργεια που δεν έχει ενταχθεί στον προγραμματισμό που προηγείται. Ο νόμος πρέπει να προβλέψει ρητά την περίπτωση αυτή.Άρθρο 99: Εγκατάσταση Σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης για αυτοκατανάλωση – Αντικατάσταση παρ. 7 και προσθήκη παρ. 8 στο άρθρο 14 ν. 3468/2006
Ανεξαρτήτως της θέσπισης περιθωρίου ισχύος για τη χορήγηση προσφορών σύνδεσης για σταθμούς του άρθρου 14Α και τον περιορισμό της έγχυσης για σταθμούς αυτοπαραγωγής, επισημαίνεται ότι και μόνη η εγκατάσταση των σταθμών αυτών θα οδηγήσει μετά βεβαιότητας σε μείωση του φορτίου (ζήτηση) και αύξηση των περικοπών της παραγόμενης ενέργειας που επιβάλλει ο Διαχειριστής του Συστήματος σε σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ για την ευστάθεια και την ασφαλή λειτουργία του ΕΣΜΗΕ.
Ο ΑΔΜΗΕ δεν οφείλει οποιαδήποτε αποζημίωση για τις Εντολές Περιορισμού
Σχολιάζοντας το Άρθρο 110 ( Μεταβατικές διατάξεις μέχρι τον καθορισμό πλαισίου περιορισμών παραγωγής Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης – Προσθήκη άρθρου 10Β στον ν. 4951/2022) ο ΑΔΜΗΕ τονίζει ότι πρέπει να διατυπωθεί ρητά πλέον και στο νόμο η βασική αρχή ότι ο ΑΔΜΗΕ δεν οφείλει οποιαδήποτε αποζημίωση για τις Εντολές Περιορισμού που έχει εκδώσει έως σήμερα καθότι όπως έχουμε αναφέρει και ανωτέρω ο ΑΔΜΗΕ προβαίνει στις όποιες ενέργειες χάριν της διατήρησης της ευστάθειας του Συστήματος, ώστε να δύναται να ασκήσει τις αρμοδιότητές του με ασφάλεια.
Προτείνεται να προστεθεί η εξής διατύπωση: «Μέχρι την έναρξη εφαρμογής του τυχόν μηχανισμού αποζημίωσης της Υπουργικής Απόφασης του άρθρου 10A, ο Διαχειριστής του ΕΣΜΗΕ δεν υποχρεούται να καταβάλλει στους Παραγωγούς από σταθμούς ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ ή των ομάδων Μονάδων ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ ή των Ιδιωτικών Δικτύων Μ.Τ. που λαμβάνουν Εντολή Περιορισμού Έγχυσης από τον Διαχειριστή του ΕΣΜΗΕ ή τον αρμόδιο Διαχειριστή Δικτύου οποιαδήποτε αποζημίωση για την ενέργεια που δεν εγχέεται λόγω εντολών που έχουν ήδη λάβει μέχρι την έκδοση του παρόντος νόμου ή εκδίδονται σύμφωνα με το παρόν άρθρο. Τυχόν αποζημιώσεις διευθετούνται στο πλαίσιο του Μηχανισμού Αντιστάθμισης Περικοπών ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ που προβλέπεται στην παράγραφο 5 του άρθρου 10Α του παρόντος νόμου.».Άρθρο 112: Λειτουργικοί περιορισμοί για αύξηση των περιθωρίων ισχύος σταθμών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης του Διασυνδεδεμένου Συστήματος και Δικτύου– Τροποποίηση άρθρου 10 ν. 4951/2022.
Ο ΑΔΜΗΕ δεν μπορεί να υπολογίσει το μέγεθος των περικοπών
Το κρισιμότερο θέμα, σημειώνει ο Διαχειριστής, για την βέλτιστη αξιοποίηση του ηλεκτρικού χώρου είναι η διαχείριση των περικοπών για λόγους δικτύου, οι οποίες αναμένονται να αυξηθούν σημαντικά προσεχώς δεδομένης της επιταχυνόμενης διείσδυσης ΑΠΕ, οι οποίοι περιγράφονται στο Άρθρο 112 του υπό διαβούλευση σχεδίου νόμου που τροποποιεί το άρθρο 10 του ν. 4951/2022. Οι περικοπές αυτές για λόγους δικτύου αποτελούν αντικείμενο οικονομικής αποζημίωσης με βάση τον Κανονισμό 943/2019.
Εν τούτοις, ο ΑΔΜΗΕ για λόγους που δεν ανάγονται σε αυτόν δεν δύναται να υπολογίσει το μέγεθος των περικοπών για λόγους δικτύου καθώς αυτό εξαρτάται από μια σειρά παραγόντων που εκφεύγουν του ελέγχου του Διαχειριστή.
Συνοπτικά, το μέγεθος των περικοπών εξαρτάται σημαντικά 1) από το ρυθμό με τον οποίο θα ελεγχθούν τα έργα που συνδέονται στον ΔΕΔΔΗΕ ώστε να γίνει ευρύτερη κατανομή των περικοπών μεταξύ των έργων ΑΠΕ, 2) από το ποσοστό των έργων ΑΠΕ που θα ελεγχθούν στο δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ, 3) από το πότε θα ενσωματωθεί η αποθήκευση στο ηλεκτρικό σύστημα και με ποιόν τρόπο θα λειτουργεί στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας 4) από το ρυθμό αδειοδότησης των νέων έργων δικτύου και, τέλος, 5) από τις μελλοντικές προσφορές σύνδεσης σε νέα έργα ΑΠΕ.
Διαφορετικές περικοπές ανά κατηγορία έργων
Με τις αλλαγές που προτείνονται κατανοούμε ότι δημιουργούνται διάφορες κατηγορίες έργων στα οποία εφαρμόζονται διαφορετικές περικοπές δικτύου:
Αρχικά, για τα έργα που δεν εντάσσονται στο Αρ10 του ν. 4951/2022 δεν προβλέπονται περικοπές δικτύου. Άρα σε περίπτωση που πρέπει να εφαρμοστούν περικοπές για τους τεχνικούς λόγους που προαναφέραμε (πχ γιατί σε κάποια περιοχή έχουν δοθεί πολλές προσφορές στο δίκτυο του ΔΕΔΔΗΕ και τα έργα ΑΠΕ του στην περιοχή είναι μη ελέγξιμα) δημιουργείται εσφαλμένα ζήτημα οικονομικής αποζημίωσης από τον ΑΔΜΗΕ χωρίς να έχει καμία ευθύνη.
Στην δεύτερη κατηγορία έργων εφαρμόζονται περιορισμοί μέχρι το ποσοστό του 5% ενέργειας για μόνιμους περιορισμούς (περιπτώσεις α και β) και 5% της ενέργειας για δυναμικούς περιορισμούς (περιπτώσεις γ και δ) με βάση σταθμό αναφοράς. Ρητά αναφέρεται πως ο αρμόδιος Διαχειριστής δεν υποχρεούται σε καμία αποζημίωση του Παραγωγού σε σχέση με περιορισμούς έγχυσης, εφόσον δεν παραβιάζονται τα όρια. Άρα για περικοπές μεγαλύτερες του 5% δημιουργείται η εσφαλμένη εντύπωση περί ενδεχόμενης ευθύνης του Διαχειριστή για αποζημίωση, για λόγους που εκφεύγουν του ελέγχου του. Και γι’ αυτό το λόγο είναι απαραίτητη η ρητή διατύπωση ότι ο ΑΔΜΗΕ δεν ευθύνεται σε αποζημίωση ώστε να αποφευχθεί η ανασφάλεια δικαίου που, σε διαφορετική περίπτωση, θα δημιουργηθεί.
Επιπλέον, υπάρχει κατηγορία έργων ΑΠΕ τα οποία έχουν αποδεχτεί όρους για επιπλέον περικοπές δικτύου χωρίς δικαίωμα αποζημίωσης – όροι οι οποίοι προβλέπονται στο Άρθρο 13 πρ 7 του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 943/2019. Στην κατηγορία αυτή πλέον θα εντάσσονται όλες οι νέες προσφορές, δεδομένου ότι ο ηλεκτρικός χώρος που έχει εκτιμηθεί σε βάθος δεκαετίας έχει ήδη καλυφθεί, χωρίς όμως ρητή αναφορά σε επίπεδο νόμου περί μη δικαιώματος αποζημίωσης. Καθώς η συμβατική πρόβλεψη περί μη αποζημίωσης προβλέπεται από τον Κανονισμό, είναι αναγκαίο να καταστεί σαφές και σε επίπεδο νομοθετικό.
Κίνδυνοι, αβεβαιότητες, οικονομικά ρίσκα
Μέχρι να επιτευχθεί η επίλυση όλων των παραμέτρων σχετικά με το ζήτημα των περικοπών (δικαιούχοι, μεθοδολογίες υπολογισμού, όρια ανοχής κλπ), περιλαμβανομένου ότι ο ΑΔΜΗΕ δεν αποζημιώνει με ίδιους πόρους, αλλά οι αποζημιώσεις δίνονται από άλλον ειδικό λογαριασμό, η αγορά δεν μπορεί να καθορίσει και να αντιμετωπίσει τις περικοπές δικτύου με οικονομικά κίνητρα χωρίς να υπάρχει ο κίνδυνος της αβεβαιότητας για τους συμμετέχοντες ή το ρίσκο οικονομικής απειλής του Διαχειριστή, αυξάνοντας και το ρίσκο των καταναλωτών.
Η τροποποίηση της περ. (δ) της παρ. 2 του άρθρου 10 του ν. 4951/2022 πρέπει να απαλειφθεί, διότι δημιουργεί την εντύπωση ότι περιορισμοί για λόγους διατήρησης του ισοζυγίου παραγωγής-ζήτησης είναι δυνατό να επιβληθούν μόνο για τους σταθμούς που συνάπτουν σύμβαση μετά την ψήφιση του παρόντος και μάλιστα, με ασάφεια ως προς το αν αποτελούν αντικείμενο οικονομικής αποζημίωσης και ποιος υποχρεούται να τις αποζημιώνει.
Με την προτεινόμενη τροποποίηση της παρ. 4 του άρθρου 10 του ν. 4951/2022, με την οποία επιτρέπεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας να καθορίζονται ειδικές κατηγορίες έργων Α.Π.Ε./Σ.Η.Θ.Υ.Α., για τις οποίες εφαρμόζεται μέγιστο όριο περιορισμών έγχυσης για λόγους τοπικής συμφόρησης, όπως αυτό το όριο προσδιορίζεται με την ίδια απόφαση, δημιουργείται η εντύπωση ότι η επιβολή περιορισμών, πέραν των ορίων που θα καθοριστούν, καθίσταται μη νόμιμη. Στην πραγματικότητα όμως το σχετικό όριο μπορεί να συνδέεται μόνο με την τυχόν δικαιούμενη αποζημίωση. Ως προελέχθη, η προτεινόμενη τροποποίηση είναι εξαιρετικά προβληματική διότι φαίνεται να παρακωλύει τη δυνατότητα του ΑΔΜΗΕ να επιβάλει τους περιορισμούς που είναι αναγκαίοι για την ομαλή λειτουργία του συστήματος. Επίσης, πρόβλεψη ειδικών κατηγοριών σταθμών ΑΠΕ που θα υπόκεινται σε περιορισμένες περικοπές μεταθέτει το βάρος των περικοπών που είναι αναγκαίο να λάβουν χώρα στους λοιπούς παραγωγούς ΑΠΕ.
Η τροποποίηση της παρ. 11 του άρθρου 10 του ν. 4951/2022 επιτείνει την ασάφεια για το κατά πόσον οι περικοπές που επιβάλλονται αποτελούν αντικείμενο οικονομικής αποζημίωσης και ποιος είναι ο υπόχρεος για τις αποζημιώσεις αυτές. Προτείνεται στην ίδια λογική με όσα έχουν ειπωθεί και ανωτέρω η προσθήκη ρητής διάταξης ότι δεν οφείλεται αποζημίωση από τον Διαχειριστή του Συστήματος.
Η παρ. 2 του προτεινόμενου άρθρου 112, σε συνδυασμό με την έλλειψη πρόνοιας για τις αποζημιώσεις κατά τα άνω, ομοίως επιτείνει την ασάφεια για το κατά πόσον οι περικοπές που επιβάλλονται αποτελούν αντικείμενο οικονομικής αποζημίωσης και ποιος είναι ο υπόχρεος για τις αποζημιώσεις αυτές. Ειδικότερα, με την εν λόγω διάταξη δημιουργείται η εντύπωση ότι ανατρέπεται ο σαφής όρος που περιλαμβάνεται ήδη, βάσει του Κανονισμού 2019/943, στις οριστικές προσφορές σύνδεσης που χορηγεί ο ΑΔΜΗΕ το τελευταίο διάστημα, περί δυνατότητας επιβολής περιορισμών έγχυσης πέραν του προβλεπόμενου ορίου χωρίς αποζημίωση.
Οικονομική ζημία -λόγω του ετεροχρονισμού των πληρωμών/καταβολών προς τους παραγωγούς
Σχετικά με τα έργα διασυνδέσεων που αναλαμβάνουν οι παραγωγοί, ο ΑΔΜΗΕ σημειώνει ότι με τις προβλέψεις της παρ. 8 ο ΑΔΜΗΕ, μια ανώνυμη εταιρεία, οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια σε οικονομική ζημία -λόγω του ετεροχρονισμού των πληρωμών/καταβολών προς τους παραγωγούς και της ένταξης του σχετικού κόστους στην Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση.
Συγκεκριμένα ο Διαχειριστής του Ε.Σ.Μ.Η.Ε. καλείται να καταβάλλει το εύλογο κόστος διασύνδεσης στους κατόχους των σταθμών Α.Π.Ε. αμέσως μετά την απόφαση ΡΑΕ για το κόστος αυτό, ενώ οι παραγωγοί οφείλουν να ολοκληρώσουν το έργο εντός 5 ετών. Άρα καταβάλλονται πληρωμές για ένα έργο πριν αυτό ολοκληρωθεί και μάλιστα χωρίς να υπάρχει καμία διασφάλιση για την υλοποίησή του (πχ πρόβλεψη εγγυητικής επιστολής) και μάλιστα πριν καν υπάρξει υπογεγραμμένη σύμβαση σύνδεσης του Διαχειριστή του ΕΣΜΗΕ με αυτούς. Σε κάθε περίπτωση επιφυλάσσεται για την άσκηση κάθε νόμιμου δικαιώματός του.
Τονίζει ότι αυτονόητη προϋπόθεση για να προβεί ο ΑΔΜΗΕ σε οποιαδήποτε καταβολή είναι να έχει προηγηθεί η συμβασιοποίηση των έργων των παραγωγών που αναλαμβάνουν την υλοποίηση της διασύνδεσης, με την υπογραφή των αντίστοιχων συμβάσεων σύνδεσης.
Οποιαδήποτε καταβολή πρέπει να συνοδεύεται από ταυτόχρονη ένταξη στην Ρυθμιζόμενη Περιουσιακή Βάση του ΑΔΜΗΕ.
