Η κρίση τιμών στο φυσικό αέριο και η συνακόλουθη έκρηξη των τιμών του ηλεκτρισμού προκαλεί ανησυχίες για την επάρκεια του συστήματος και βάζει στο τραπέζι τον λιγνίτη ως καύσιμο που θα μπορούσε να διασφαλίσει την ομαλή τροφοδοσία της χώρας σε περίπτωση επιδείνωσης των συνθηκών.
Το θέμα της ενεργειακής επάρκειας πρόκειται να βρεθεί στο επίκεντρο σύσκεψης που έχει συγκαλέσει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας για τη Δευτέρα 22 Νοεμβρίου στην οποία θα συμμετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι όπως η ΡΑΕ, ο ΔΕΣΦΑ, ο ΑΔΜΗΕ, η ΔΕΗ, αλλά και οι ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγοί. Ο υπουργός θα κρούσει τον κώδωνα κινδύνου ζητώντας απ΄ όλους να προετοιμαστούν κατάλληλα, ώστε να μην υπάρξει κίνδυνος για την ομαλή τροφοδοσία της χώρας τόσο με φυσικό αερίου όσο και με ηλεκτρισμό.
Ο μηχανισμός Strategic Reserve, που είναι κλειδί, απαιτεί την σχετική μελέτη του ΑΔΜΗΕ που αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός των επομένων εβδομάδων.
H εκτόξευση του φορτίου θα φέρει τους λιγνίτες στο επίκεντρο
Έτσι αυτό που κατ΄αρχήν θα ζητηθεί από τους ηλεκτροπαραγωγούς, είναι να είναι διαθέσιμες για τους χειμερινούς μήνες όλες οι θερμικές μονάδες ανεξαρτήτως καυσίμου. Πρέπει να σημειωθεί ότι, αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε προγραμματισμένη συντήρηση που θα διαρκέσει έως τις 10 Δεκεμβρίου, το Λαύριο 4 της ΔΕΗ, ενώ με βάση τον Κώδικα από τις 15 Δεκεμβρίου έως τις 15 Φεβρουαρίου δεν επιτρέπεται ο προγραμματισμός συντήρησης μονάδων.
Παράλληλα για ομαλή τροφοδοσία της αγοράς με ηλεκτρισμό έχει ζητηθεί ήδη από τη ΔΕΗ να προετοιμάσει τους λιγνιτικούς σταθμούς εξασφαλίζοντας την τροφοδοσία των αυλών με λιγνίτη, ώστε σε περίπτωση ανάγκης, όπως συνέβη το καλοκαίρι με τον παρατεταμένο καύσωνα να ενισχυθεί η συμμετοχή τους στο ενεργειακό μίγμα.
Σημαντικό ρόλο στην εξασφάλιση της επάρκειας σε περιόδους αυξημένης ζήτησης παίζουν και τα υδροηλεκτρικά της ΔΕΗ, οι ταμιευτήρες των οποίων όμως, στην παρούσα φάση βρίσκονται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα λόγω της παρατεταμένης ανομβρίας.
Έτσι με δεδομένο ότι τα προβλεπόμενα φορτία για την επόμενη περίοδο υπολογίζονται σε 9.500 MW κυρίως κατά τις βραδινές ώρες, που δεν υπάρχει καμία συνεισφορά από τα φωτοβολταϊκά, η προσοχή είναι επικεντρωμένη στις λιγνιτκές μονάδες, οι οποίες όμως λόγω και της παλαιότητας τους θεωρείται, ότι δεν είναι καλό να ζορίζονται και μάλιστα για μακρύ διάστημα.
Σε ότι αφορά το φυσικό αέριο οι αρμόδιοι διαβεβαιώνουν, ότι δεν τίθεται ζήτημα ομαλής τροφοδοσίας καθώς η χώρα διαθέτει πλέον πολλαπλές πηγές προμήθειας αερίου αγωγού, ενώ μόλις πριν από λίγες ημέρες έγιναν οι δημοπρασίες των χρονοθυρίδων για την εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα και έχει διασφαλιστεί η τροφοδοσία τόσο για το 2022, όσο και για το 2023.
Δυσβάσταχτο το κόστος εισαγωγής του φυσικού αερίου
Όπως αναφέρουν πηγές της αγοράς το πρόβλημα δεν είναι ζήτημα επάρκειας φυσικού αερίου, αλλά τιμών και βεβαίως ρευστότητας, που πρέπει να δεσμεύσουν οι εισαγωγείς σε περίπτωση ανάγκης να εισάγουν επιπλέον φορτία από τη spot αγορά η οποία ως γνωστόν έχει εκτοξευθεί στα ύψη.
Έτσι ο λιγνίτης αναδεικνύεται σε παράγοντα εξασφάλισης της ομαλής τροφοδοσίας, αλλά και σε ένα βαθμό εξισορρόπησης των τιμών. Για παράδειγμα τις τελευταίες ημέρες που η συμμετοχή των ΑΠΕ στο μίγμα είναι κοντά στο 20% και η ΔΕΗ «κρατάει» πολύ χαμηλά τα νερά για πιο δύσκολες ημέρες του χειμώνα, η χρήση του λιγνίτη έχει αυξηθεί από μονοψήφιο σε διψήφιο ποσοστό.
Εξάλλου φαίνεται ότι η ενεργειακή κρίση έχει δημιουργήσει δεύτερες σκέψεις ως προς την άμεση και πλήρη κατάργηση της συμμετοχής του λιγνίτη στο μίγμα. Χαρακτηριστική είναι η αναφορά του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα κατά την παρουσίαση του νέου κλιματικού νόμου, ότι για τη διακοπή της λειτουργίας όλων των λιγνιτικών μονάδων το αργότερο έως το τέλος του 2028, έχει προβλεφθεί «ρήτρα επανεξέτασης» το 2023 με στόχο μεν την επιτάχυνση αλλά «υπό την προϋπόθεση της διασφάλισης της επάρκειας ισχύος και της ασφάλειας εφοδιασμού».
Άλλωστε και για το λόγο αυτό και έχει ζητηθεί από την Ευρωπαική Επιτροπή η έγκριση του Strategic Reserve του μηχανισμού, δηλαδή αποζημίωσης της ΔΕΗ για τη διατήρηση των λιγνιτικών μονάδων, οι οποίες θα είναι διαθέσιμες για να εξασφαλίζουν επάρκεια στο σύστημα. Ο μηχανισμός ως γνωστόν για να εγκριθεί πρέπει να στοιχειοθετηθεί ότι πράγματι υπάρχει πρόβλημα επάρκειας, κάτι το οποίο θα καταγράφεται στη σχετική μελέτη του ΑΔΜΗΕ που αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός των επομένων εβδομάδων μετά από μήνες καθυστερήσεων.
www.worldenergynews.gr
